NIEUWSBRIEF GERECHTIGHEID,
VREDE en HEELHEID
VAN DE SCHEPPING.
Zie ook de belgische afdeling van deze site !
Zie ook de officiele site van "aefjn":("Africa-Europe Faith and Justice Network)"
N.B. De nieuwsbrief komt op geregelde tijden uit, maar zonder vastgestelde data, en is bestemd voor de Nederlandse leden van de Missionarissen van Afrika. Ze wordt uitgegeven door de Voorzitter van de Commissie "Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping" van de Nederlandse Witte Paters. Maar iedereen kan natuurlijk zijn/haar voordeel er mee doen ! Aanbevolen lektuur dus !
N.B: de Nieuwsbrief wordt ook op bovengenoemde site van AEFJN gepubliceerd; maar de editor heeft een achterstand af te werken. Sorry voor het ongemak !
1 maart 2007: No. 84 van het Afrika Europa Netwerk: bij uitzondering, want u kunt deze serie ook vinden op haar eigen website.
Klik hier.
Nieuwsbrieven 2005
Nieuwsbrieven 2004
Nieuwsbrief nr. 9 januari 2003
WERELD WATER FORUM
Van 16 tot 23
maart heeft voor de derde keer het Wereld Water Forum plaats. Ditmaal gebeurt
dit te Kyoto in Japan. Regeringen, instellingen van de Verenigde Naties,
internationale waterbedrijven en niet-gouvernementele organisaties komen samen
om over de waterproblemen in de wereld te praten. Volgens de laatste cijfers
van de Verenigde Naties hebben nu 1,1 miljard mensen geen toegang tot zuiver
water. En de Wereldgezondheidsorganisatie heeft vastgesteld dat 80% van de
tropische ziekten veroorzaakt worden door gebruik van vuil water en slechte
hygiënische voorzieningen.
In het jaar 2000
heeft het Wereld Water Forum plaats gehad in Den Haag en stond de bijeenkomst
onder voorzitterschap van Prins Willem-Alexander. Hij heeft toen niet kunnen
verhinderen dat zuiver water wel als een nood beschouwd werd, maar niet als een
onvervreembaar recht voor iedere mens waar ook ter wereld.
Met het Afrika-Europa
Netwerk hebben de religieuzen en de missionaire organisaties een brievenactie gehouden, gericht aan de
Staatssecretaris van Ontwikkelings-samenwerking, mevrouw A.M.A. van Ardenne -
van der Hoeven, die de Nederlandse
delegatie leidt in Kyoto. In haar antwoord op deze actie heeft zij toegezegd
dat zij ervoor zal ijveren water als een basisrecht voor iedereen erkend te
krijgen. Zij acht de inbreng van internationale waterbedrijven nuttig en nodig,
maar is ook de overtuiging toegedaan dat aan hun deelname voorwaarden verbonden
moeten worden: dat ieder mens daarbij toegang krijgt tot zuiver drinkwater,ook
de armen en dat het waterbeheer democratisch geregeld moet worden.
Het Wereld Water
Forum is mede op initiatief van Nederland tot stand gekomen. Hopelijk wordt
naar de stem van de Nederlandse delegatie geluisterd.
WERELDHANDELSORGANISATIE(WTO).
“De WTO is een
organisatie waar 145 landen op het scherpst van de snede vechten voor hun
handelsbelangen.Hier worden spelregels bepaald die wereldwijd afdwingbaar
zijn.Voor de een is het een monsterlijke organisatie waar rijke landen de
dienst uitmaken over de rug van arme landen, voor de ander zou zonder de
WTO-regels het mondiale handelsgeweld voor het Zuiden nog veel erger
uitpakken”. Dit schrijft
Hans van Scharen in het maart-nummer van IS – Internationale Samenwerking onder
de titel “In het hol van de draak".
Sinds een jaar
doen de 145 leden van de WTO elkaar voorstellen over de openstelling van hun
landen voor handel in allerlei diensten: van advocatenkantoren,
bouwondernemingen, banken, rederijen, telecommunicatie, posterijen, maar ook
van onderwijs, gezondheidszorg en watervoorziening. De bedoeling is dat al deze
diensten vrij verhandeld kunnen worden: wie geld heeft kan erover beschikken.
En dit alles gebeurt in het grootste geheim, zelfs onze Kamerleden zijn niet
van alle voorstellen op de hoogte.
Het Financiële
Dagblad onthulde op 25 februari j.l. de geheime voorstellen, die de landen van
de Europese Unie gedaan hebben aan 109 landen in het kader van de
WTO-onderhandelingen. In oktober 2002 verklaarde de EU nog openlijk:”wij
streven niet naar de ontmanteling van de publieke diensten van andere landen,
onze voorstellen hebben zeker geen betrekking op de privatisering van
drinkwater”.
Maar de grote
Europese watermaatschappijen hechten eraan toegang te krijgen, ook tot de
landen van het Zuiden. En hun lobby-werk heeft het toch gewonnen.
De EU heeft
privatisering van drinkwater voorgesteld aan o.a. Bangladesh, Panama, Botswana,
Egypte, Tunesië, Kenya…
Ook hebben ze
voorstellen gedaan over het liberaliseren van de energie, de telecommunicatie,
publiek transport en posterijen.
De
Staatssecretaris van Economische Zaken, dhr.J.G.Wijn schrijft op 13 februari
j.l. aan de Tweede Kamer: “Het voorgesteld aanbod van de EU oogt
realistisch. Een aantal binnen de EU meer gevoelige thema’s ontbreekt
:audiovisuele diensten, waterdistributie, onderwijs en gezondheidszorg”. Hij
zegt dus niet de hele waarheid.
“In de WTO
heeft elk land één stem en akkoorden komen via consensus tot stand. Het klinkt
zeer democratisch, maar in de praktijk worden de regels door de economisch
sterke landen bepaald, zo stellen verschillende delegaties uit
ontwikkelingslanden vast”, aldus Hans van Scharen in zijn lezenswaardig IS-artikel.
CONGRES VAN KATHOLIEKE BOERENBEWEGINGEN IN BENIN.
Uit 40 landen en
uit 4 continenten kwamen ze eind 2002 bijeen in het West Afrikaanse land BENIN.
Onderwerp van gesprek was de huidige globalisering.
Zij schreven een
OPEN BRIEF aan alle medegelovigen.
“Wij, leden
van katholieke organisaties uit de hele wereld, wijzen de theorie af, die
beweert dat de markt totaal geliberaliseerd dient te worden. Die zogenaamde
vrijemarkteconomie die arme landen wordt opgelegd, heeft enorme gevolgen voor
ons.We willen die graag met u delen.
- Er treedt
een concentratie van rijkdom op in de handen van een paar mensen. Diezelfde
mensen controleren ook steeds meer de regeringen. Arme landen worden steeds
afhankelijker van multinationale machten en bedrijven.
- De
zogenaamde aanpassingsprogramma’s, opgelegd door de IMF en de Wereldbank om de
economie van arme landen gezond te maken, hebben zeer negatieve effecten
gehad.Er moet bezuinigd worden op basisvoorzieningen op het gebied van voedsel,
huisvesting, drinkwater, onderwijs en gezondheidszorg en dat treft de gewone
mensen het meest.Soms nemen buitenlandse bedrijven die sectoren over, met nog
meer afhankelijkheid van het land en nog meer armoede voor de mensen die er
leven.
- Ook is de
hele wereld een dumpplaats geworden van steeds meer dezelfde (westerse)
producten. Daardoor zijn de
traditionele productie en verwerking van goederen vernield.
Wij hebben ook
een visie over hoe het anders moet. Eén model van ontwikkeling en één dominante
ideologie zijn nooit goed;de democratie zelf komt dan in de gevarenzone.Wij
zijn vastbesloten een eind te maken aan deze cultuur van de dood en een begin
te maken met een nieuw tijdperk.
.
Als gelovigen
zijn we geroepen om mee te werken aan een nieuw tijdperk. Een tijdperk waarin
er harmonie is tussen God en mensen, tussen mensen onderling en tussen de mens
en de natuur.Onze goddelijke opdracht is een cultuur van vrede; daarom ook
worden we kinderen van God genoemd.Wij hebben de kans om een nieuw tijdperk
gestalte te geven, laten we de handen uit de mouwen steken en met Gods hulp en
met elkaar aan de slag gaan.
(De volledige tekst is te vinden in het laatste nummer van de MISSIONAIRE AGENDA, nr.4 2002/2003).
 |
Nieuwsbrief Nr.9 Januari 2003.
VERENIGDE NATIES – 2003 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Jaar van zuiver drinkwater.
Samen met het AFRIKA-EUROPA Netwerk gaan we dit jaar aandacht besteden aan het schrijnend gebrek aan goed drinkwater in Afrika, zoals u in voorafgaande Nieuwsbrieven hebt kunnen lezen.
Deze brief bevat een deel van de inleiding van het dossier over Water, dat door het secretariaat AEFJN in Brussel is samengesteld. Wilt u het hele dossier (25 blz) in het engels of het frans ontvangen, laat het dan weten aan Cor van den Brand.
WATER en HYGIENISCHE VOORZIENINGEN: Een RECHT voor IEDEREEN!
Terwijl schoon drinkwater op vele plaatsen in de wereld vanzelfsprekend is, is het een schaarse rijkdom voor vele Afrikanen. Redenen hiervoor zijn onvoldoende watervoorziening, verontreiniging van waterbronnen of gebrek aan hygienische voorzieningen. In landen die wereldwijd te boek staan als gebieden met waterschaarste zal de bevolking groeien van 480 miljoen in 2000 tot bijna 3 miljard in 2025.
Het probleem.
In vele landen van Afrika is de overheid tekort geschoten in haar taak om op een bevredigende manier te voorzien in voldoende zuiver drinkwater voor iedereen. Dit is te wijten aan onvoldoende beheer, corruptie of slechte investeringen, maar ook aan gebrek aan publieke fondsen, slechte planning, te hoge schuldenlasten en het verminderen van ontwikkelingsgeld en exportinkomsten.
Verschillende oplossingen.
Tot voor enkele jaren zorgden vooral de waterbedrijven van de overheid, dus van de publieke sector, met alle tekortkomingen waarover hierboven gesproken is, voor de voorzieningen van water en basis-hygiëne van de afrikaanse bevolking.
Maar sinds enkele jaren hebben, soms onder druk van de Finantiële Instellingen, een aantal regeringen en ontwikkelingsorganisaties er voor gekozen gebruik te maken van private internationale waterbedrijven om de bestaande waterproblemen op te lossen. Dit gebeurt door privatisering van het publieke waterbedrijf of door een partnerschap van dit bedrijf met een privaat bedrijf.
Financiële Instellingen bevorderen de activiteiten van private bedrijven.
De Wereldbank, het Internationale Monetaire Fonds, het Wereld Water Partnerschap en het bilateraal ontwikkelingsbeleid steunen deze benadering en dwingen haar soms af, waarbij de overheid zich beperkt tot het verbeteren van de randvoorwaarden voor de activiteiten van de private investeerders.
De regulering van de GATS.
Internationale crediteuren vragen dikwijls aan Afrikaanse landen hun economie te herstuctureren door allerlei bezuinigingsmaatregelen te nemen om hun eigen investeringen veilig te stellen. Op korte termijn kan dit betekenen dat de armste lagen van de bevolking hiervoor de grootste offers moeten brengen.
Op internationaal niveau worden pogingen ondernomen om de dienstensector (GATS) van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) te liberaliseren, door hindernissen voor concurrentie uit de weg te ruimen en het waterbeheer en de waterdistributie te integreren in de wereldmarkt-structuren.
Nadelen van Waterprivatisering:
1. Een tendens om de rijken te bevoordelen ten koste van de armen.
Waterprivatisering heeft een aantal nadelen. Door toepassing van marktstrategiën wordt water een handelsgoed. Men is meer bekommerd om de winsten voor de aandeelhouders en de commerciële belangen van de grote ondernemingen, dan om de noden van de plaatselijke bevolking en het behoud van de natuurlijke rijkdommen. In de praktijk zijn deze ondernemingen meer geinteresseerd de noden van de rijken te dienen in de stadscentra, in de industrie en de intensieve landbouw, omdat zij handelsprijzen kunnen betalen, dan water te verschaffen aan de armen van de samenleving die in de slums en op het platteland wonen.
2. Het gebruik van dure technische oplossingen eerder dan goedkopere plaatstelijke alternatieven.
De kapitalisering van waterbeheer door private ondernemingen bevordert bijna altijd dure projekten met gecompliceerde technologie. Dit verhoogt de economische afhankelijkheid van arme landen en verwaarloost juist die projekten en ontwikkelingsvormen die een vooruitzicht bieden op een grotere duurzaamheid. Dit zijn dikwijls goedkope, traditionele oplossingen, zoals het opvangen van regenwater. Deze technieken sluiten beter aan bij de noden en vereisten van de armere lagen van de Afrikaanse bevolking.
De concentratie van kapitaal en technologie in private handen verzwakt de initiatieven aan de basis, namelijk de ontwikkeling van lokale bedrijven, de vorming van cooperatieve organisaties, de onderlinge solidariteit tussen de gebruikers en hun democratische deelname aan de besluitvorming.
3. Nadelige lange-termijn effecten op de gemeenschap en op de duurzaamheid van de natuurbronnen.
Private watermaatschappijen houden vol dat zij de watercrisis van de armen in ontwikkelingslanden kunnen oplossen, maar de ervaring leert dat die claim tot nu toe niet gefundeerd is. Liberalisatie en privatisering van water en hygienische diensten in Afrika leiden tot verlies van betrokkenheid van de plaatselijke gemeenschap en van echte democratische controle over de watervoorziening. Het bevordert door bedrijfsovernames en fusies de vorming van monopolies op grote schaal, en hierdoor neemt de afhankelijkheid van vreemde investeerders, die alsmaar proberen hun bedrijfsrisico’s op anderen af te wentelen, alleen maar toe.
Privatisering van water-diensten werkt ook een eenzijdige watervoorziening in de hand alleen gebaseerd op louter economische criteria en belangen. Het brengt de plaatselijke waterkringloop in gevaar door buitensporige hoeveelheden water aan te wenden voor watervoorziening elders. Het ondermijnt het plaatselijke belang bij de bescherming en het behoud van natuurlijke waterrijkdommen en het duurzaam beheer ervan voor de eigen bevolking.
In verschillende afrikaanse landen, o.a. in Ghana en ZuidAfrika zijn plaatselijke, regionale of nationale platforms betrokken bij de strijd om betaalbaar drinkwater te verkrijgen. Wij zijn zeer geinteresseerd om verhalen daarover te ontvangen. Wij kunnen ze gebruiken voor ons lobbywerk bij de overheid, bij de Europese Unie en bij nederlandse waterbedrijven die in Afrika werkzaam zijn, zoals het energiebedrijf Nuon uit Arnhem in Zuid Afrika. Bij voorbaat hartelijk dank!
DE STANDPUNTEN VAN HET AFRIKA-EUROPA NETWERK.
1.
Water is wezenlijk voor het leven en is een basis recht.
Als een christelijke organisatie, gelooft het Afrika-Europa Netwerk dat water een gemeenschappelijk goed is en dat toegang tot water een basis-recht is van iedere persoon en gemeenschap. Het is van wezenlijk belang voor het levensbehoud en voor de sociale vooruitgang en de economische ontwikkeling van Afrika. Oplossingen voor de problemen rond de toegang tot water moeten daarom op de eerste en belangrijkste plaats rekening houden met het welzijn van de mensen.
2.
De overheid heeft de plicht te voorzien in diensten voor water en hygiënische voorzieningen.
Het is een taak van de plaatselijke, regionale en landelijke overheid te voorzien in een betrouwbare toegang tot zuiver drinkwater en tot goede hygiënische voorzieningen. Het Afrika-Europa Netwerk is overtuigd dat in Afrikaanse landen openbare diensten die instaan voor wezenlijke noden van de bevolking ook een wezenlijk bestanddeel uitmaken van het gemeenschapsmodel. Daarom moeten deze diensten onder het beheer van de publieke sector blijven. Als in Afrikaanse landen de diensten betreffende water en hygiëne helemaal overgelaten worden aan de krachten van de markt zullen zij niet gegarandeerd beschikbaar zijn voor de armen.
3.
De standpunten van het lobby-werk van het Afrika-Europa Netwerk.
Waterbeheer behelst toegang tot water voor industriëel, landbouw en huishoudelijk gebruik. Diensten, die water voor huishoudelijk gebruik en basis-hygiëne regelen, kunnen niet op dezelfde voet gesteld worden als diensten voor het watergebruik van industrie en landbouw.
Daarom moeten diensten die de toegang tot water voor huishoudelijk gebruik en de basis-hygiëne garanderen, vrijgesteld worden van de reguleringen van de Algemene Overeenkomst van Handel en Diensten (GATS) van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
Om veilig te stellen dat Afrikaanse regeringen de vrijheid hebben over de meest geschikte oplossingen te onderhandelen voor de toegang tot water voor huishoudelijk gebruik en de voorzieningen voor de basis-hygiëne voor hun volkeren, vraagt het Afrika-Europa Netwerk en zal hiertoe een oproep doen:
Dat de Europese Commissie bij de WTO insisteert dat de toegang tot water voor huishoudelijk gebruik en de voorzieningen voor basis-hygiëne uitgesloten worden van de GATS.
Dat de Europese Commissie en de nationale regeringen insisteren bij de Finantiële Instellingen dat de privatiseringen van diensten, die toegang tot water voor huishoudelijk gebruik en voorzieningen voor basis-hygiëne verzekeren, niet als voorwaarde gesteld kunnen worden voor leningen en giften aan Afrikaanse landen.
Dat regeringen en bedrijven, die een publiek-privaat partnerschap aangaan, in hun kontrakten duidelijke beleidslijnen vastleggen ten gunste van de armen, die voor allen de toegang tot water voor huishoudelijk gebruik en voorzieningen voor basis-hygiëne garanderen.
|