Pater Frans Balemans overleden

In medeleven en dankbare herinnering delen wij U mede dat Pater FRANS BALEMANS (Franciscus Martinus Maria) Missionarissen van Afrika - Witte Pater - op donderdag 6 december 2012 is overleden. _

Frans werd geboren op 22 augustus 1929 te Zevenbergen. Om missionaris te worden volgde hij de opleiding in onze vormingshuizen van Sterksel, St.Charles bij Boxtel, ’s-Heerenberg, Thibar in Tunesië, - waar hij zich op 26 juni 1956 door de missionariseed verbond aan onze Sociëteit - en Carthago in Tunesië. Hij werd priester gewijd samen met zijn broer Christ te ´s-Heerenberg op 22 april 1957.

Frans was enthousiast van aard, en wist anderen enthousiast te maken. Hij had een gezond oordeel, was praktisch aangelegd en recht door zee. Hij had een sterke wil, was een doorzetter, met veel initiatief, die zich vooral bezig hield met de grote lijnen, minder met de afwerking. Hij had een opgewekt en hartelijk optimisme en spontaniteit, en was steeds bereid een dienst te verlenen. Zijn oom was onze medebroeder Christian Balemans (Canut), overleden 26 augustus 1979. Zijn broer Martien werkt nog als Witte Pater in Ghana en zijn broer Christ werkte als bisdompriester in Duitsland en woont nu op St.Charles in Heythuysen.

Frans vertrok 20 augustus 1957 naar Burkina Faso, het aartsbisdom Ouagadougou, de parochie Saba, om er de taal en cultuur te leren, en pastoraal werk te doen. In januari 1960 verhuisde hij naar de parochie Kologh-Naba, een gedeelte van de stad Ouagadougou, in november 1960 naar de parochie Gilongou en eind 1961 naar de parochie Kaya. Over zijn veel verhuizen schreef hij: “Het is wel niet altijd plezierig om van post te veranderen, maar ik geloof toch dat het in het begin van het missieleven wel zijn nut heeft, want het verrijkt zeker de ervaring”.

In mei 1962 kwam hij op verlof in Nederland en werd er benoemd voor de Propaganda in het zuiden van het land vanuit Boxtel en in 1965 vanuit Sterksel. Hij was belast met de propagandisten, de Amate-tentoonstellingen, preken en schoolbezoek. Geleidelijk aan werd hij zich bewust dat de “missiegevoeligheid” in Nederland begon te tanen. Niet alleen de belangstelling om priester of religieus te worden verminderde, maar ook die om missionaris te worden. Hij vond dat de manier van propaganda voeren niet meer aangepast was, zag geen betere, en vroeg om terug te mogen naar Afrika.

Op 28 november 1967 mocht hij terug naar Burkina Faso, nu de bisschopsstad Kaya, voor basis pastoraat. Het jaar daarop teisterde een enorme droogte het land, de oogst mislukte grotendeels, er was hongersnood. Juist zijn parochie was het ergst getroffen. Pastor blijvend rolde Frans zo ook in het ontwikkelingswerk. Een kennis van Frans stuurde 8.000 brieven door heel Nederland; in 1969 begon hij zelf brieven te sturen. Sindsdien hebben zeer velen zijn werk gul gesteund. Met die hulp werden 40.000 mensen in het bisdom Kaya ongeacht hun religie van voedsel voorzien. Uit deze aktie ontstond in 1969 de eerste Boerenbond in Burkina Faso. Eind 1973 werd in Nederland ‘de Stichting Balemans’ opgericht. Deze is nog steeds actief voor daadwerkelijke ondersteuning voor ontwikkelings- en pastoraalwerk in het bisdom Kaya.
Frans verhuisde in juni 1970 als pastoor naar Boulsa voor pastoraal- en ontwikkelingswerk. Met verdere hulp werden cursussen gegeven voor effectieve landbouwmethoden en cultivator en trekezels gekocht. De akkeropbrengst steeg. In de strijd tegen de oprukkende Sahara woestijn had hij 10 puttenbouwers op laten leiden en met behulp van de bevolking hadden ze 58 putten gegraven, waardoor duizenden meer en beter drinkwater hadden. Hij had een project voor het verbouwen van rijst en liet de kraamkliniek opknappen en een vormingscentrum voor meisjes bouwen. Voor dat alles werd hij in 1975 benoemd tot Ridder in de Orde van Verdienste van Burkina Faso. Daarna ontving Frans nog zes nationale en internationale onderscheidingen.
Ook werd een nieuwe catechese ingevoerd, waarvoor de maandelijkse retraite van de Catechisten werd gebruikt. Er werd onder meer ook een door alle parochianen gekozen kerkbestuur opgericht. Zijn regionale overste schreef in maart 1978: “Frans slaagt er in om zowel de evangelisatie flink aan te pakken als de menselijke vooruitgang, want het parochiewerk wordt niet verwaarloosd”.
Van 1977 tot eind 1982 was hij Algemeen Econoom van het bisdom Kaya. Daarnaast had hij de verantwoordelijkheid voor pastoraal werk in een sector en voor het ontwikkelingsproject. Hij vervulde die funkties naar aller tevredenheid. Frans was vrij royaal voor wat nodig was voor de budgetten van de parochies.
Bij de landbouworganisatie waren meer dan 5.000 boeren aangesloten; zij hadden een bond, een boerenleenbank en een informatiecentrum, die door de aangesloten boeren zelf werden bestuurd. Hierin werkten christenen en met de moslims samen. Wat hem beweegt: “Het gaat om echt geïntegreerde groei van de mensen en hun gemeenschap, geestelijk en materieel”.
Eind 1982 werd hij pastoor van Barsalogho. Ook daar bleef hij betrokken bij het ontwikkelingsproject voor het hele bisdom. Hij schreef in juni 1986: “Het aanreiken van de mentaliteit van Christus: goedheid, solidariteit, respekt voor de arme en zwakke, zingeving aan het leven, dat alles beschouw ik nog steeds als mijn voornaamste missionaire taak”. En het zijn niet alleen de ontwikkelingsprojecten die de aandacht trekken van niet-Katholieken, ook de hulp aan de naaste, de persoonlijke houding en vergevingsgezindheid maken indruk.
Frans verhuisde eind 1987 naar Tema Bokin. Hij werd steeds vlugger vermoeid en moest het kalmer aan gaan doen. Maar hij bleef toch getuigen in ontwikkelingsactiviteiten. Zijn regionale overste schreef 7 juli 1990: “Hij leeft en werkt goed samen met zijn gemeenschap, maar blijft heel persoonlijk in al zijn ontwikkelingsactiviteiten en financiën…!”
In september 1998 ging hij weer in de parochie Kaya aan het werk en nam daarna de eerste 7 maanden van 2001 waar als diocesaan econoom. Hij verhuisde 1 augustus 2001 naar een ander bisdom, de bisschopsstad Koudougou, en ging er werken voor Vrede, Gerechtigheid en Zorg voor de Schepping als uitvoerend secretaris voor de Witte Paters in Burkina Faso. Hij schreef toen een wekelijkse bijdrage in “Le Pays”, het grootste dagblad van het land. Zijn missie was bewustmaking, gelijke rechten en rechtvaardigheid. Hij was toen 75 en schreef naar Nederland: “Ik ben thuis in Burkina Faso; daar ben ik iemand, daar kennen de mensen mij en ik hen, daar voel ik me er bij horen”. En 28 januari 2006 schreef hij: “Je hoort wel eens: ´Hij heeft zijn leven aan de missie gegeven´. Onzin: Ik heb hier een prachtige tijd gehad”. Hij was blij dat hij mocht leven en werken “met de vriendelijkste mensen die je je maar kunt voorstellen”. “Wel graag een ´bietje´ hard praten want ik ben stokdoof”.

Frans kwam 20 februari 2007 voorgoed naar Nederland en vestigde zich in Heythuysen op 19 juli. Hij werd de vertegenwoordiger van onze gemeenschap daar in onze commissie voor Vrede, Gerechtigheid en Heelheid van de Schepping. Elke dag besteedde hij 3 uren voor gebed en een uur om te wandelen. Hij was vaak op stap, hij hield er van familie en kennissen te bezoeken en bezocht ook eenzame en verlaten mensen. Hij onderhield een honderdtal relaties per brief en e-mail. Hij vond de sfeer in huis zeer aangenaam en het personeel sympathiek en toegewijd.
Hij zocht een nog grotere verdieping in zijn leven en dacht dit te vinden als monnik. Om dit uit te proberen werd hij in 2010 voor enige maanden gastvrij opgenomen in de gemeenschap van Trappisten van de Koningshoeven te Tilburg. Toen bleek dat het niet zijn weg was, onderzocht hij nog enkele andere mogelijkheden en besloot tenslotte voor meer contemplatief leven in zijn appartement in Heythuysen. Van tijd tot tijd ging hij dan voor een maand naar een abdij.

Frans vermagerde steeds meer en begin juli werd een zeer ernstige ziekte vastgesteld. Hij nam deze in grote berusting aan en ontving het sacrament van de zieken in aanwezigheid van heel zijn familie op 29 juli. Op 6 december 2012 was de strijd gestreden en overleed vredig op zijn appartement ten Huize St. Charles.

Namens zijn familie en medebroeders nodig ik U uit deel te nemen aan de eucharistieviering om Frans te gedenken op woensdag 12 december 2012 om 14.30 uur in de parochiekerk van de H. Nicolaas - Dorpstraat 120 - 6093 ED Heythuysen. Aansluitend zullen we hem te rusten leggen op ons eigen kerkhof te Heythuysen - Huize St. Charles – Op de Bos 2.

Familie Balemans

Jan Mol. M.Afr., Gedelegeerde Overste Nederland
Modestusstraat 20
5101 BP Dongen