HERINNERING AAN HET OUDE SINT-CHARLES LEEFT VOORT

Rijksweg 264 nabij Boxtel was deze twintigste eeuw al twee keer eerder verlegd. Toen Rijkswaterstaat begin tachtiger jaren met de plannen kwam om de A2 tot autosnelweg om te bouwen, moest de weg opnieuw in oostelijke richting opschuiven.

Dat gaf ter hoogte van de zetel van de "Nederlandse provincie van de societeit van de Witte Paters van Kardinaal Lavigerie" beter bekend als het "klooster van Sint Charles", grote problemen. Tegenover het klooster ligt het landgoed Den Eikenhorst. Een autosnelweg door dit natuurrijke gebied zou op te grote bezwaren stuiten.
Rijkswaterstaat ging dus eens op de koffie bij de Witte Paters en deed een schietgebedje. Niet helemaal zonder slag of stoot, gaven de paters zich uiteindelijk gewonnen. Een autosnelweg die zo ongeveer midden door de kapel zou gaan lopen en op een meter afstand van de voorgevel van het klooster zou komen te liggen, zagen de Witte Paters met zitten.

"De algemene leefbaarheid van het klooster zal dermate worden aangetast dat eventueel verhuizen naar elders verstandig lijkt", zo stond in het verslag van een vergadering die de paters hadden.
In september 1987 viel het grote witte gebouw langs de rijksweg ten prooi aan de slopershamer. Ook de mooie kapel, een plek waar heel wat Boxtelse jonge paren elkaar het ja-woord gaven en waar tot het laatst elke zondag een hoogmis werd gehouden, ging tegen de vlakte. De ramen werden gespaard. Die staan nu in houten kasten met verlichting te schitteren in de Maria Reginakerk in de wijk Selissen in Boxtel.

Behalve het raam van de H. Augustinus, waarin de afbeelding van Charles Lavigerie de Stichter van de Missionarissen van Afrika - verwerkt was: deze staat ten toon gesteld in het nieuwe onderkomen van de Witte Paters te heythuysen.
De graven van de begraafplaats achter het plechtstatige pand, waar al een tachtigtal witte paters hun laatste rustpIaats hadden gevonden, werden behoedzaam blootgelegd om op transport te gaan naar Heythuysen.

Dit werd de plek waar het nieuwe 'Sint Charles' werd ondergebracht: in het voormalig klooster van de zusters Franciscanessen van Heythuysen; en zo vonden dus de Boxtelse Witte Paters een nieuw onderkomen.
De gracht, links van de kapel, waar aquarium liefhebbers vaak watervlooien kwamen vangen, werd eveneens gedempt.
Nu razen er duizenden auto's per uur en loopt hier voortaan de autosnelweg.

Op Donderdag 2 mei 1996 heeft Burgemeester J. van Homelen van Boxtel, samen met provinciaal-overste Fr. van der Weijst van de Witte Paters, een gedenksteen in het fietstunneltje onder de A2 ten noorden van Boxtel onthuld.
Deze steen zat bijna honderd jaar in de voorgevel van Sint Charles, het klooster van de Witte Paters.

Maar toen het klooster, dat bijna op de plaats van het huidige fietstunneltje stond, in 1987 werd gesloopt, bleef deze steen bewaard. De feestelijke onthulling vond plaats onder toeziend oog van een aantal genodigden. Onder hen een aantal Witte Paters, die vroeger in Sint Charles gewoond of gestudeerd hebben. Ook enkele tientallen bewoners van de buurtschap Hal, ten noorden van Boxtel aan de A2, waren getuige van de onthulling. "Voor hen betekende het klooster veel meer dan voor de andere inwoners van Boxtel", memoreerde burgemeester Van Homelen. "Het was een punt van samenkomst, een ontmoetingsruimte. Niet alleen werd hier de Eucharistie gevierd, maar er waren veel contacten met de religieuze gemeenschap".

Tijdens deze bijeenkomst vertelde hij de aanwezigen ook nog over de tijd, dat hijzelf misdienaar was bij de Witte Paters op de Burgakker in Boxtel, "Af en toe maakten we een uitstapje. Dat ging dan naar Sint-Charles. We wisten dat daar postzegels werden verzameld."
"Omgekeerd hadden," zo vulde provinciaal Van der Weijst aan, "de Paters veel contacten met de buurt. Vooral tijdens de laatste oorlogsjaren (1940-45) kregen we veel steun. Veel paters waren beslist een stuk magerder geweest als de bewoners van Hal er niet waren geweest."

De ombouw van de Rijksweg betekende in 1987 dus het einde voor Sint-Charles, dat in de jaren zestig was omgevormd van opleidingsinstituut tot bejaardentehuis. Veel paters en broeders genoten er na vele jaren in de missie van hun oude dag.

De sloop, door hoofdingenieur-directeur L. de Borst van Rijkswaterstaat telkens 'amovering' genoemd, maakte een einde aan de bijna honderdjarige geschiedenis van het klooster. "Er is veel over te doen geweest", vertelde De Borst. De aanwezige paters knikten. "Het waren taaie onderhandelingen, hoor", verzekerde provinciaal Van der Weijst. Hij toonde zich kort voor de onthulling van de gedenksteen tevreden over de 'redding' van deze steen.
Een van de initiatiefnemers was Boxtelaar Piet Rood, die eveneens ijverde voor het voortbestaan van de naam 'Sint-Charles' in het viaduct dat bover het zgn "paterspad" ligt.

Steen en naam zijn naast de gebrandschilderde ramen in de Maria Reginakerk en de straatnaam "Paterspad" tastbare herinneringen aan een stukje Boxtelse geschiedenis.

Na deze korte bijeenkomst in de kommissiekamer van het Boxtelse Raadhuis reed het gezeischap met eigen vervoer naar de onlangs door Rijkswaterstaat geopende carpoolplaats, naast de plaats waar het voormalige Sint Charles had gestaan. Vlak bij de tunnel Eikenhorst en het Paters-pad stond een kleine party-tent. Juist tussen twee onderdoorgangen hing een rood gordijn, waarachter de historische gevelsteen.

Burgemeester Van Homelen en pater Van der Weijst onthulden voorzichtig de steen. 'ANNO DOMINI MDCCCLXXXII' staat erop: in het jaar des Heren 1882. In het midden een kruis, aan beide uiteinden een palmboom ter herinnering aan het missiewerk van de Witte Paters. "Hoewel we in Afrika vaak meer woestijnzand dan palmbomen zagen", grapte Van der Weijst.

Een informatiebord bij de gevelsteen bevat de volgende tekst:
"Deze gedenksteen - die dateert van 1892 - herinnert aan het klooster Sint Charles dat in 1892 op enkele 10-tallen meters afstand van deze plaats werd gesticht door de Witte Paters, missionarissen van Afrika.
Tot 1987 was het klooster in gebruik bij de paters, aanvankelijk vooral ten dienste van de priesteropleiding en later als klooster-bejaar-denoord.
De kapel, die deel uitmaakte van het kloostercomplex, vervulde tevens een kerk-functie voor de bewoners van de buurtschap "Hal".
De paters en overige mensen op Hal hadden grote betekenis voor elkaar.Deze gedenksteen - die de voorgevel van Sint Charles sierde -werd bij de bouw van deze tunnel door Rijkswaterstaat hier aangebracht als een hommage aan het verleden.
Op 2 mei 1996 vond de onthulling plaats.

Als aandenken werd aan aile aanwezigen vanwege het Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Noord-Brabant een boek uitgereikt, waarin de geschiedenis van dit gedeelte van de Noord-Zuid verbinding wordt beschreven. De titel van het boek luidt: