D e
S c h a k e lBeste medebroeders,
Al een paar keer heb ik verteld, dat ik wat help in een "pastorale eenheid" - zeven kerkdorpen met als officieel aangestelde bedienaren: één priester, drie pastorale werk(st)ers, één diaken. En daarnaast, goddank, een heel legertje vrijwillig(st)ers. Volgende weekend ga ik twee keer voor: roepingenzondag. Ik vind het dan wat merkwaardig dat er wel gepreekt en gebeden moet worden over priesters en religieuzen. Maar dat de roeping van "gewone" Christenen nauwelijks ter sprake komt. Noch hun inzet voor de plaatselijke kerkgemeenschappen en de wereldwijde missie. Noch -wat voornamer is- hun roeping als Christen in het volle leven; Als echtparen en als vaders en moeders van kinderen. Als vrienden en buren. Als wijkbewoners en dorpsgenoten. Als vakmensen. Als mensen met een gevoel voor recht en vrede, voor saamhorigheid en mededogen..
Ik denk soms dat we in een omgekeerde wereld leven. In en buiten de kerk. Dat wat eigenlijk met een zekere bescheidenheid tot dienst geroepen is, in feite veel aandacht opzuigt en alle macht naar zich toehaalt. En tenslotte met een gouden handdruk beloond wordt voor zgn. uitzonderlijke ver"dienst"en. De "dienaren der dienaren Gods" en de "dienaren des volks" voelen zich nogal eens hoog boven de gewone mensen verheven. Zij zijn de door God geroepenen. De verkozen volksvertegenwoordigers. Ze zijn ook inderdaad geroepen en gekozen: Maar tot dienst. Dienst aan gewone mensen. Want om hen gaat het toch ? Maar in de praktijk wordt er vaak weinig rekening met hen gehouden. En wordt er nauwelijks naar hen geluisterd. Wel wordt achter hun ruggen van alles bedisseld en besloten. Over hen. Maar zonder hen. En soms worden ze op schandalige manier belogen.
Overdreven?
Miljoenen mensen gingen in Europa de straat op om tegen de invasie van Irak te protesteren. Het had geen enkele invloed. De volkeren werden zelfs grofweg voorgelogen door de leiders van het democratische Westen over de beweegredenen voor die oorlog.
Een meer kerkelijk voorbeeld: Er komen nieuwe decreten over de liturgie. Een klerikaal onderonsje. Over de wereldvreemdheid en onverstaanbaarheid van veel liturgische teksten geen woord. Maar wat moeten mensen in de kerk met "ons Paaslam Christus is geslacht"? En met "machten en krachten en heerschappijen voor Gods troon" en met "de Heer der legerscharen"??? En dat is dan alleen de Paasprefatie nog maar. En hier wordt een verstaanbaarder bijbelvertaling al opzij geschoven nog voor hij uitgekomen is.
We klagen over de voortschrijdende secularisatie. De ontkerkelijking brengt leegloop en vergrijzing mee. Er worden noodgedwongen kerken en kloosters afgebroken en geruimd. Parochies samengevoegd: Pijnlijk. Secularisatie kan ook leiden tot vervlakking en ontwaarding van het leven: Bedenkelijk. Waarden verschuiven: Bedreigend en verwarrend..
Maar er is toch ook een positieve zijde aan secularisatie:
Wellicht wordt er ook het een en ander opgeruimd dat zijn zin verloren heeft en groei in de weg staat. En dan komen er misschien toch ook waarden vrij, die bekneld geraakt waren: bedolven onder klerikalisme, overleefde tradities, regels, gewoontes, vastgeroeste opvattingen. Misschien komen de gewone kerkmensen nu meer tot hun recht : nu er ("nood gedwongen"!!!) een beroep op hun inzet en verantwoordelijkheid wordt gedaan. Verantwoordelijkheid en onmondigheid gaan niet samen. Dus zal de inbreng van de "leken" ook groeien. Prima.
En als we het over roeping hebben: Misschien valt er zo ook meer licht op de spiritualiteit en de authentieke roeping van het kerkvolk: Van hen die kerkelijk bezig zijn. Ook van hen die in hun gewone, alledaagse leven hun Christelijke overtuiging gestalte proberen te geven.
Secularisatie betekent ook: Minder wierookwolken en meer aardsheid. Wat minder opgesloten kerkelijkheid en meer openheid naar onze leefwereld. Wat minder ceremonie en meer het leven van elke dag.. Misschien wordt er wel wat heftig puin geruimd. Want zonder sieren, vieren en liturgie kan het ook niet. Dan verschraalt het bestaan en verdwijnt de feestelijkheid. Maar vieren en ceremonie zijn veelal geen doel op zich. Ze bedoelen te verwijzen naar het echte. Naar de diepten van het gewone leven. Naar de "sporen van God" in de wereld. Naar het mysterie in het hele gewone. Want daar gaat het uiteindelijk toch om: Om die wereld. Om het gewone mensenleven. Daar is God aanwezig. Als Hij daar niet te vinden is, dan hoef je Hem in het kerkgebouw ook niet te zoeken.
Tanny Snijders is gastvrouw in een van de parochies waar ik nu regelmatig kom. In het kerkblaadje stond met Pasen een gesprek met haar: Haar dochter kwam om in een auto ongeluk. Pas zeventien !!! Tannie en haar man kregen haar niet meer te zien: de kist moest gesloten blijven. Toen, jaren later, stierf haar man. En in datzelfde rampjaar kwamen haar zoon, schoondochter en kleinkind om: weer bij een auto-ongeluk. "Ik vond steun in mijn geloof. Je kunt God toch niet kwalijk nemen dat je man overlijdt ? Dat je zoon een auto-ongeluk krijgt ? Ditmaal kon ik wel afscheid nemen. Het was heel zwaar. Maar ik ben lang bij hen gebleven. Afscheid nemen is belangrijk. Ik heb ook het geluk dat ik verdriet van me af kan praten. Dan geef je mensen de kans om je te steunen. En ik had en heb veel lieve mensen om me heen. Ik ben toen ook gastvrouw geworden op het parochie centrum. Dit jaar wordt ik 75. Voor mij zal het ook eens afgelopen zijn. Maar ik ben voorbereid." Tannie staart even voor zich uit en zegt: "Als het nou toch eens waar zou zijn dat ze dan op me staan te wachten: Daar aan de andere kant".
Als dat geen "spiritualiteit" is.
In contact met de diepe rouw om het gemis van een geliefde man en vader voel je grote eerbied bij je opkomen voor wat er kan zijn tussen een man en een vrouw. Liefde, warmte, trouw. Levensvervullend en vruchtbaar. Ze roepen in elkaar het beste wakker. Ze maken elkaar gelukkig. En voor wat er kan zijn tussen ouders en kinderen. Tussen trouwe vrienden. Ik lees af en toe rouwadvertenties in de krant. Zelfs in wat onbeholpen en geleende woorden brengen mensen toch tot uitdrukking wat ze echt voor elkaar hebben betekend. Dan denk ik: "Zoveel liefde in deze wereld. Dat is er toch maar". Onze kloosterlijke spiritualiteit moet van goeden huize komen wil ze hieraan kunnen tippen.
Spiritualiteit: Je vindt het in de aandachtige zorg van mensen voor el-kaar. In het scheppend, toegewijd, eerlijk en verantwoordelijk bezig zijn van mensen in hun beroep. Je vindt het in vergevingsgezindheid binnen families en vredelievendheid in politieke keuzes. In de verwondering om geboorte en dankbaarheid om leven. Je vindt het in opkomen voor mensen in de knel. En in het genieten van de loop van de seizoenen. In levensvreugde. En in het diepe verdriet om gemis. Midden in de wereld van gewone mensen. In het leven van alledag.
In ons vorig kapittel werd gezegd, dat God¹s Geest al aan het werk is in mensen voordat wij, missionarissen, er aan te pas komen. We vinden "sporen van God" inderdaad in het leven zoals het geleefd wordt. Door de mensen rondom ons. Secularisatie is ook: de zware gordijnen opzij schuiven, de kaarsen uitblazen en de ramen openen. Zodat dat simpele, heldere licht van het leven van alledag en de frisse wind van de Geest, die daar doorheen waait, bij ons binnen komt.
Contemplatieve mensen bespeuren die diepten van het gewone leven. Die zien dat licht en kijken dieper dan de oppervlakte en verder dan de horizon. Ze vinden overal sporen van Gods aanwezigheid. "Wie ogen heeft om te zien, kijke".(cf.Mc.4,12. 8,18).
(Ja; ik weet het: Dit had eigenlijk over het komende kapittel moeten gaan !!!! Volgende keer beter.)
Hartelijke groeten,
Van de vergadertafel
02. 03. 2004
Koosje van Kempen-Hoppenreijs, te Lent - zus van overleden pater Theo Hoppenreijs.23.03.2004
Catharina Veltman-Rensen, te Breda, - schoonzus van overleden pater B. Veltman.23.03.2004
René Briels, te Stamproy, - zwager van overleden broeder J. Leenen.Toon van Kessel in Zambia
Webmaster-NL |