DE SCHAKEL No. 351
Jaargang 2003, december. no.6



Van de Provinciale Overste:



Beste medebroeders,

Half november. Sinterklaas is gisteren ingehaald. Met “de stoomboot uit Spanje” kwam hij aan in een herfstig en druilerig Zwolle. Een vrolijk kijkende, vrijgevige en ruimhartige bisschop. Maar, ofschoon zijn feestdag nog een paar weken in het verschiet ligt, prijken de kerstversieringen al in de straten van de steden en dorpen. De winkelstraten wel te verstaan.

Op weg naar onze Haagse gemeenschap liep ik onder een lange rij glinsterende staartsterren door. Hoeveel mensen zullen nog weten dat die sterren verwijzen naar het verhaal van de wijzen uit het Oosten? Die in het aardedonker zochten naar de geboorteplek van een klein Joods kindje, dat heil beloofde te brengen. En wel aan alle mensen van goede wil. Ook aan hen die de sterren alleen beschouwen als versieringen waarbij het gezellig winkelen is. Als verwijzingen naar de etalages die vol liggen met de overdaad van ons rijke Westen?

Toch lijkt het, ondanks die leidsterren en de lichtjes in de bomen, wat voorbarig om nu al met kerstmis bezig te zijn. Het is nog niet eens Advent. En op het ogenblik zijn er andere ontwikkelingen die me bezig houden. En die ons, in onze vergrijzende provincie, aangaan.

Een paar weken geleden nam Zuster van de Hurk afscheid van haar werk in het verzorgingshuis “Molenweide” in Boxtel. Jarenlang had ze met hartelijkheid, toewijding en bekwaamheid leiding gegeven aan een afdeling met bejaarde zusters, broeders en paters. En later ook met leken.

Met de dood van Adriaan Peters kwam er een einde aan onze eigen aanwezigheid in “Molenweide”. Maar veel van onze mensen hebben geprofiteerd van de betrokkenheid en kundigheid van Mevrouw van de Hurk. Dus ik naar de receptie om haar te bedanken voor haar goede zorgen voor onze oude missionarissen. De bewoners hadden al een feestmiddag achter de rug. Maar in de vroege avond stond ik in een stoet van mensen-van-buiten te wachten om haar te bedanken en afscheid van haar te nemen. Toen ik na drie kwartier vertrok stond er nog een lange rij. Daar hoorde ik dat haar functie niet meer ingevuld gaat worden!!! Wegens gebrek aan geld. Vacaturestop. Er moet bezuinigd worden.

Bezuinigingen verhinderen blijkbaar niet dat “Molenweide” al maandenlang in de steigers staat. Want er wordt grondig verbouwd. De kamers moeten vergroot worden. Een prachtige vleugel met aanleunwoningen is al opgeleverd. Alles moet aangepast worden aan de “eisen van de tijd”. Wie is die “tijd” ??? Niet de oude Assumptionisten, Witte Zusters en andere religieuzen. Die hebben niet om die verbeteringen gevraagd. Die waren rijk tevreden. Zijn het de verzorgsters, de directie? Of is het de anonieme “overheid” ???

Het betekent voor die oude mensen: interne verhuizingen. Soms maandenlange plaatsing in onderkomens buiten het vertrouwde bejaardenhuis. Ik herinner me hoe een dergelijke verhuispartij het leven van mijn stokoude moeder ontregelde.

Niet alleen “Molenweide” wordt aangepast: In alle dergelijke instellingen in de buurt is een opname-stop ingesteld. Want overal wordt verbouwd. Natuurlijk is het goed dat de huizen voor bejaarden aan bepaalde eisen voldoen. Maar het telkens weer opdrijven van die eisen en voorschriften keert zich tenslotte tegen mensen. Tegen een menselijke verzorging. Want er is wel geld voor materiele verbeteringen: handenvol geld. Maar er is geen geld voor personeelskosten. Daar wordt drastisch op bezuinigd.

In de afgelopen week deed een uitzending over zorg voor bejaarden in verpleeghuizen stof opwaaien: Bezuinigingen op personeelskosten leidt tot minder verzorg(st)ers. Het kleiner wordende aantal kan het werk niet meer aan. In enkele verpleeghuizen krijgen de bejaarden nog maar twee maaltijden per dag!!! En kunnen ze nog maar één keer per week onder de douche. Anderen moeten soms tot bijna het middaguur wachten voor ze gewassen en gekleed kunnen worden. Er wordt hier en daar gedacht aan “pyjamadagen”: dan hoeven de men- sen helemaal niet aangekleed te worden…. Het aantal minuten dat verplegend personeel mogen wijden aan een “client” (het woord alleen al !!!) wordt verminderd…

In ziekenhuizen: veelal dezelfde toestanden. Mijn zwager moest dringend naar het ziekenhuis. “Geen plaats”. Maar gelukkig is zijn schoondochter verpleegster in datzelfde ziekenhuis. “Geen plaats???”, brieste ze: ”Er staan tientallen bedden leeg door gebrek aan personeel !!!”. In datzelfde ziekenhuis is een recente verbouwing nog niet klaar. Maar inmiddels zijn er plannen om het hele hospitaal tegen de vlakte te gooien en nieuw te bouwen !!!

Een verzorgster in een bejaardenhuis schrijft in het Brabants Dagblad: ”De zorg verschraalt. Dat is al jaren zo… Ik vind het schrijnend dat in een welvaartstaat als die van ons, mensen die niet meer weerbaar zijn, er de dupe van worden… Ik kan het werk niet af en voel me dan schuldig. Je moet je gevoel uitschakelen, wordt er gezegd. Maar dat wil ik helemaal niet. Zo kan ik niet werken. Je hebt toch een geweten ? Die oude mensen hebben het vaak al moeilijk genoeg”.

Is het misschien zo dat alle heil verwacht wordt van materiele verbeteringen? Leveren we misschien intussen niet steeds meer in aan menselijkheid: aan de menselijk kant van zorg? Is dat toch niet een vorm van bedenkelijk materialisme? En hoe zullen deze ontwikkelingen ook binnenkort onze eigen toekomst gaan beïnvloeden?

Hans Peters heeft een ernstig ongeluk gehad. Aangereden. Hij moest worden opgenomen. Na een paar dagen werden foto’s gemaakt. Na die sessie zetten ze hem op de gang in een rolstoel. Na vijf kwartier zat hij er nog!! “Hornerheide” waar Laus Doedens en Adelbert Til-man verpleegd worden: groot personeelsgebrek. Gelukkig worden we in Heythuysen uitstekend verzorgd. Maar ook daar: zorgen over onderhoud, verbeteringen, werkdruk…
moeder met baby. Images du Mois
De sterren van Bethlehem. Ze verwezen niet naar comfort en overdaad, maar naar Hem, die mens werd. Ik zag een sticker achterop een auto rondom kerstmis: ”Doe als Jezus: Word mens”. Een oproep; niet alleen aan ons als individuen, maar aan onze hele samenleving: een oproep tot menselijkheid, tot aandacht voor kwetsbaar leven, tot zorg voor anderen, tot heil en heling. Voor alle mensen van goede wil.

Als U dit leest is kerstmis inmiddels wel dichtbij. Van harte een zalig kerstmis. En “Doe als Jezus: word mens”.

Piet Kramer m.afr.





Helvoirt: voorbereidende vergadering voor het kapittel van de Missionarissen van Afrika te Rome in mei 2004. Hier volgt het verslag dat de provinciaal gaf over de stand van zaken in de provincie.


Provinciaal Piet Kramer over
DE SITUATIE VAN DE PROVINCIE 2003
Hoe zijn we omgegaan met de zeven prioriteiten,
die voortgekomen zijn uit het Kapittel van 1998 ?


1. Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping.

De werkgroep waarin alle communiteiten vertegenwoordigd zijn, komt regelmatig bijeen, en geeft een aantal "brieven" per jaar uit. Aanvankelijke weerstand van veel confraters is afgenomen, en omgezet in interesse. Maar gezien onze leeftijden is het niet altijd mogelijk concrete stappen te zetten. Maar brieven schrijven en handtekeningen vergaren kan wèl. Hoe met de problemen om gaan? Afrikaanse problemen hebben hun wortel in Europa: onze reacties daarop. Inzet van meerdere confraters met betrekking tot de migranten is ook zeer concreet.

2. Diverse aspecten van activiteiten

We hebben regelmatige contacten met AEN (Afrika-Europa Netwerk) en J&P (Justice&Peace) in Brussel.

Ons Project in Den Haag

Het verslag over “Den Haag” is goed ontvangen door de Europese provinciaals: het wordt een Eur
opees project De opties:
Christengemeenschappen samenbrengen in een "Gemeenschap van Gemeenschappen".

Poging tot openheid naar de Islam toe.

Op het niveau van de wijk bezig zijn met socio-culturele taken, ontmoeting, deelname in wijkraden en beraden, etc.

Samenwerking met andere congregaties: SVD, Zusters vd H.Geest en Kleine Zusters van Charles de Foucauld.

Den Haag kon de tweede prioriteit van het Kapittel waar maken: niet alléén religieus-pastorale ontmoetingen, maar ook ondersteuning van sociale werken in de wijk (o.a. activiteiten in ons pand op de Stationsweg).

3. Getuigende Gemeenschappen

Buitenstaanders zien ons leven, hebben positieve indrukken en merken dit op; b.v. personeel en mensen die dikwijls met ons in contact zijn. Broederlijkheid, eenvoud en mantelzorg, enz. Regio-bijeenkom-sten en de loyaliteit van confraters die niet in onze huizen wonen, zijn hier ook een voorbeeld van.

We hebben natuurlijk wel onze beperkingen: soms wil het nogal eens schorten aan diepgang; we weten niet veel van elkaar: ons persoonlijk leven, onze familie, ons geloof, onze financiën. Ofschoon we in de bijeenkomsten van K2003 (een regelmatige bezinningsbijeenkomst van vijftien confraters uit verschillende communiteiten) wel die openheid naar elkaar toe hebben !

4. Vorming

We hebben geen roepingen meer, maar wel een nieuwe vorm van roeping: Missionaire Beweging van Afrika (MBA) Het is nog een kleine kwetsbare groep van leken (m/v), maar er zit misschien perspectief in voor de toekomst. Een lid van de MBA maakt deel uit van de communiteit van Den Haag.
Missie en Jongeren heeft ook onze aandacht, maar misschien geven we te weinig ondersteuning: alleen zr. Anne Helwegen WZ zet zich hiervoor ook namens ons in..
Animatie: We hebben op dit gebied alleen nog het Afrika Steunfonds, maar vooral de website probeert zich te profileren. We doen dit samen met de WP/WZ van België. We vragen ons wèl af: hoe verder? met wie? Creatieve oplossingen zoeken.

5. Bestuur en Administratie

De Provincie heeft nog 155 leden: 59 in Afrika en 96 in Nederland

Heythuysen: ons huis heeft problemen, maar de verzorging is uitstekend: confraters zijn dankbaar, er is goede zorg, en uitstekende leiding. Maar ook verlies van eigen sfeer sinds het samengaan met Land van Horne. Leegstand, en dientengevolge opname van leken m/v gaf geen moeilijkheid bij de WP-bewoners. Die opvang getuigde bij onze communiteit van veerkracht en aanpas. Maar er zijn ernstiger zorgen: de eisen worden hoger, de lasten worden zwaarder: de Sociëteit moet dit opbrengen, óók voor de vreemden die nu tien van onze kamers bewonen !

Leidschendam was een prima huis. Als het gesloten wordt, zullen we echter geen huis meer in het westen van het land hebben. Jammer.

Dongen: bevalt uitstekend!

Den Bosch, Lage Mierde en Sterksel zijn pastorale communiteiten.

Den Haag zal -zoals gezegd- erkend worden als een Europees project, en heeft dus kans voor de toekomst omdat er jonge mensen benoemd kunnen worden.

Administratie. Het Economaat van de Provincie heeft twee kundige mensen in dienst: Dick Schopman en Bert Oprins. Zij voelen zich zeer betrokken met de sociëteit, maar hebben te veel werk. Frans v/d Weijst heeft toegestemd in de adviescommissie plaats te nemen.

Secretariaat: wordt met veel zorg door Frits van Vlijmen verzorgd. Hoe zal het in de toekomst gaan?

Archieven: René van der Mast en Henk v/d Ven: zijn druk bezig met de reorganisatie van de archieven: "afstoten en ontdubbelen". Alles zal over een paar jaar naar een centraal archief gaan bij de Kruisheren in Cuijk.

verslag Carol Vismans



Parijs, 29-31 oktober: Vergadering van de E.C.P. (European Council of Provincials.)

De provinciaals hebben besloten om tot grotere samenwerking te komen i.p.v. tot samensmelting van alle provincies in een mammoet provincie. Dat zal pas aan de orde komen als onze aantallen beduidend kleiner geworden zijn.
Ze komen daartoe elke drie maanden bij elkaar.
Samen zullen zij verantwoordelijkheid dragen voor vier gemeenschappen die pastoraal en sociaal werk doen onder (vooral) Afrikaanse en Moslim migranten: de projecten in Den Haag, Marseille, Berlijn en Brussel voldoen aan de eisen, t.w.
Ze zijn gericht op de Afrikaanse en Moslimgemeenschap-
pen in Europa.
De projecten worden gedragen door een gemeenschap.
Er zijn banden met de plaatselijke kerk.
Ze hebben toekomst.
Andere soortgelijke projecten, die niet helemaal aan deze vereisten beantwoorden, blijven onder de verantwoordelijkheid van de provincie, waarin ze zijn opgezet.
Ook zal de Raad van provinciaals verantwoordelijkheid dragen voor het stimuleren van werk voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping binnen Europa. En voor missionaire- en roepingen animatie. In januari zal daar aandacht aan besteed worden.
Voor elk van die drie werkterreinen zal een provinciaal als begeleider worden aangesteld. Hij houdt contact met de communiteiten die erin bezig zijn, coördineert en rapporteert aan de Raad. Voor het werk onder migranten is dat Detlef Bartsch, de Duitse provinciaal.
Verder kan elke provinciaal; natuurlijk zijn voorstellen, zorgen, enz. aan de Raad voorleggen.



Mours, 16 tot 20 november 2003. Verslag van de vergadering over Missieanimatie.

"Missieanimatie wordt voortaan “missie-pastoraal” genoemd."
Dat was één van de voorstellen die de twintig participanten gedurende de jaarlijkse bijeenkomst van de "animation missionnaire et vocationnelle" (missie- en roepingenan
imatie) hebben gedaan. Er werd inder-daad geconstateerd, dat de groep steeds ouderwordende missionarissen (m/v), die zich hiermee bezig houdt in de verschillende Europese provincies van de M.Afr. en Mzola, vindt dat het woord "animatie" een beetje uitgehold is, vooral met betrekking tot activiteiten voor missionaire roepingen. Missieanimatie, werd er gezegd, is een intgraal onderdeel van de pastoraal in de RK Kerk als zodanig; en daar hoeft nog niet wéér eens de nadruk gelegd te worden op de "animatie": dat doet in deze tijd eerder denken aan "re-animatie" van iets dat aan het afsterven is. Ook werd er geïnsisteerd op het feit dat het woord "pastoraal" óók missionaire bewustmaking in zich meedraagt.

Zr. Anne Helwegen (Mzola) en de Zwitserse pater Fridolin Zimmermann hadden de organisatie op touw gezet. Cor van den Brand was onze geapprecieerde moderator, en de provinciaal van Italië Luigi Morell nam deel aan de sessie als gedelegeerde van de C.E.P. (European Counsel of Provincials) Verder waren er acht Mzola, tien M.Afr. en één MBA (Missionaire Beweging van Afrika).

Cor van den Brand hield de inleiding over de vraag ter voorbereiding van het Kapittel M.Afr, van 2004: "Onze eigen traditie in acht genomen, en kijkend naar de huidige situatie in Afrika en de verwachtingen van de plaatselijke kerken naar ons toe: wat moeten voor ons de "krachtlijnen" zijn voor onze bijdrage aan de evangelisatie ?" Hij had hierop twee antwoorden:

1.    Missionaris in Afrika vandaag: terugblikkend op de zending die Jezus de kerk toevertrouwde in Mc.16,14 "Gaat en onder-wijst", en dientengevolge het werk van de WP-WZ in Afrika in de periode 1868-1960, kwam er in de periode van de onafhankelijkheidsverklaringen van de Afrikaanse landen een grote verandering in die kerk toen Paus Paulus VI in Kampala uitriep: "Afrikanen, wees uw eigen missionarissen". Toen kwam de tijd van de overdracht van de missionaire taken naar de plaatselijke kerken. Vanaf 1990 staat de missionaris op de breuklijn van kerk en samenleving. Paus Johannes-Paulus II: "Onze uitdaging bestaat niet uit het bevechten van de globalisatie, maar uit het globaliseren van onze solidariteit."

2.    Missionaris van Afrika in het Europa van vandaag:
•    onze aanwezigheid naast de Afrikaanse migranten in onze provincies, en een optie naar de Islam toe.
•    onze inzet voor Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de schepping.
•    aanpas van onze missieanimatie en roepingenwerk. Onze pro-
vinciaals zullen hierop terug komen in hun C.E.P.-bijeenkomst in januari 2004.

Deze conferentie had zó een impact op de confraters en zusters, dat men de gehele tekst ervan opvroeg! Cor moest dus de halve nacht vier A-viertjes vol schrijven om deze dienst te kunnen verrichten !

De tweede spreker was de provinciale overste van de Europese provincie van Mzola, zr. Gertrud Glotzbach. Ook zij schetste de activiteiten van de zusters, in het kielzog van de M.Afr., maar met een speciale taak naar vrouwen, armen en zieken, vooral tijdens de veel voorkomende epidemieën van de begintijd. Maar in de tachtiger jaren van de vorige eeuw, en reeds daarvóór, gingen alle hospitalen, dispensaria, huishoudscholen, enz. over naar de plaatselijke overheden, maar bleven wel bestaan als monumenten van het verleden. De zusters konden zich aanpassen aan de huidige omstandigheden, door "er te zijn" in een periode van dialoog, inculturatie en bevrijding van de vrouw. We zijn nog maar een kleine groep, doch de voorspelling van de "opkomst van de derde Kerk" is zich aan het verwezenlijken.

"We hebben voor ogen het verhaal van de arme weduwe die voor het laatst wat hout verzamelt om het kleine beetje meel te bereiden voor haar zoon en haarzelf alvorens te sterven. En het uitvoeren van die moeilijke vraag van de profeet, die alles in haar leven veranderde! "Zo moeten wij óók proberen van alles te doen met het beetje dat we nog hebben om vrucht te mogen voortbrengen." Gist zijn in de nieuwe evangelisatie."

De eerste en tweede dag stonden in het teken van het bestuderen van:

1.    het Rapport van de Missionaire Route naar Ghana dat ook dit jaar een succes is geworden. In 2004 gaat de missionaire route naar Burkina Faso.

2.    Nieuwe vorm van roeping: de geschiedenis van de MBA, de Missionaire Beweging van Afrika.

3.    Roepingen M.Afr. en Mzola. Alleen Polen, Italië, en België werken expliciet aan roepingen; Frankrijk, Zwitserland en Spanje impliciet, en werken mee met wat de bisdommen te bieden hebben t.a.v. roepingenpastoraal. Frankrijk heeft zelfs drie candidaten via het internet !

4.    Het debat over de websites van de WP/WZ als hét middel voor missieanimatie voor de toekomst.


De derde dag waren de volgende onderwerpen aan de beurt:
1.     De Lekenbewegingen. Verschillende provincies hebben zulke bewegingen: "vriendenkring van de WP", "Agades-groep" van ex-Afrika-vrijwilligers, en interdiocesane “Jumelages”.
2.    Samenwerking M.Afr. - Mzola. Polen, Spanje, Italië, Zwitzerland en Frankrijk hebben nauwe banden met elkaar. België en Nederland alleen op gebied van de website.

16.11.03
Carol Vimans m.afr.

NIEUWS UIT HET VELD



Verschillende bisschoppen zijn op bezoek geweest: in Dongen, Den Haag, Leidsendam en Heythuysen, namelijk Mgr. Kimpinde van Kalemie (Kongo), Mgr. Marcel Utembi van Mahagi (ook Kongo) en Mgr. Lungu van Chipata (Zambia). Ze zochten onze medebroeders op, maar hoopten ook wat financiële hulp te krijgen van Cordaid, Miva, e.a.

Toon van Kessel kondigde het bezoek van Mgr. Lungu aan en schreef verder:
Groeten uit Lundazi. Ik ben goed aangekomen na wat vermoeiende reizen. Slechte wegen, niet altijd goeie chauffeurs, enz. Het gaat eigenlijk goed. Ik ben nog steeds aan het beter worden. Het lopen wordt heel langzaam beter, ook het zitten en staan. Het moeilijkste is in den lijve te voelen dat je niet meer kunt wat je kon en meende te moeten kunnen. Ben eigenlijk toch al volop in het werk. Zijn maar met tweeën voor Kanyanga, Lumimba en Lundazi. Niet om te doen, maar ja, zo is het.

Hans Peters en Ben Vulkers zijn voorgoed teruggekeerd naar Nederland. Zij hebben hun intrek genomen in Heythuysen. Hans sloot zich al aan bij een charismatische gebedsgroep. Maar nu ligt hij in het ziekenhuis na aangereden te zijn op de drukke weg voor St. Charles’: een been gebroken, een gebroken sleutelbeen, vijf gebroken ribben. Maar hij is aan de beterende hand.
Ben is tot het einde toe bezig geweest met instructies aan catechisten en pastoraal werk in Nzera, Tanzania. Maar hij is inmiddels tachtig geworden. Hij voelt zich in Heythuysen al goed thuis.

Nico de Bekker is er ook goed thuis. Maar oud worden verhindert hem niet om zich volledig Missionaris van Afrika te voelen:

"Persoonlijk voel ik me door eed en priesterwijding nog steeds gebonden om als zendeling, als een gezondene, op te treden, maar dan op een andere manier: spreken over het verleden, verlangen om de mensen met wie we daar dagelijks omgingen, te ontmoeten. Of belangstelling tonen voor mensen wier oorsprong in Afrika ligt. In hun gedachtegang treden om over hun persoonlijke problemen in Afrikaanse context een discussie te houden. Ik blijf door voor Afrika in het algemeen of voor bepaalde lokale problemen te bidden, het vooruitgang te wensen en het toe te juichen. Daarbij voel je ook pijn bij tegenslagen. Je blijft missionaris door correspondentie aan te houden of om in het algemene of op het persoonlijke vlak de bewoners van die landen aan te moedigen en door ze te bemoedigen als het hen tegenzit. Af en toe, in de mate van het mogelijke, kan ik ze ook een financieel steuntje te geven."

Heythuysen"De huisgenoten, niet-Witte Paters, zijn geen belemmering om apostel te kunnen zijn. In gesprekken kan ik soms toestanden en plaatselijke verhoudingen verklaren. Voor sommige onder ons kan dat betekenen wat stoom af te blazen. Met vriendelijke woorden en een lach kunnen we eens iemand opbeuren of wegwijs maken. Ook wel eens een vrolijke sfeer scheppen. Omdat we gebonden zijn in gemeenschap te leven, neem ik deel aan alle geestelijke oefeningen die op het program staan, of ze nu voorgeschreven of 'ad libitum' zijn. Zelfs als die oefeningen me niet aanstaan of me niet veel zeggen, doe ik mee om het gemeenschapsleven te bevorderen en te verlevendigen. Ook meedoen aan de recreatiebezigheden, anders zou ik te midden van mijn medebroeders vereenzamen.

Wim Schakenraad is, na een sabbatjaar, weer vertrokken naar Mali. Hij werkt nu met Michel Robin, een 72-jarige Fransman, in een ingepolderd gebied aan de rivier de Niger dat met dijken en sloten en groene rijstvelden verdacht veel op Hollands polderland lijkt:
Ik probeer te wennen aan het Nederlandse uiterlijk hier met rijst en vis en water; het zal langzaam maar zeker worden. Dit soort bevolking kende ik niet tot nu toe; ze zijn geen Bambara, maar gebruiken wel die taal om elkaar te verstaan. Ik zou eigenlijk al materiaal hebben voor een halve roman, maar die bespaar ik jullie .” - Jammer!

Martin Balemans is weer terug in Ghana:
Sinds ik hier ben is er weer volop drukte. Ik heb nog geen tijd gehad om alles na te kijken van tijdens mijn afwezigheid. Morgen vieren we het 50-jaar jubileum van het kleinseminarie waar een goed aantal van onze confraters hun beste krachten aan hebben gewijd.”
"De bisschop van Munster is hier. Het bisdom Munster heeft een partnership met de bisdommen van Noord-Ghana met ruim dertig parochies, die ieder weer een partner hebben met een parochie in het bisdom Munster. Er zijn bijna altijd Duitsers hier in Ghana op bezoek bij een of andere parochie, en omgekeerd. Omdat ik Duits ken, ben ik van het begin af aan bij de organisatie hiervan betrokken geweest, nu ruim twintig jaar. Het is inderdaad uitgegroeid naar een mooie onderneming met veel vriendschap over en weer. Heel typisch, het is begonnen met de leken, en tenslotte, na ruim twintig jaar komt nu ook de bisschop van Munster hier op bezoek. Toch is dat zo wel het beste."

malinese vlag

Vervolgverhaal uit MALI

malinese vlag

Johan Wachters, een van onze vroegere medebroeders, woont met zijn Malinese vrouw, Ramata, en hun kinderen in Kati, Mali. Hier volgt een klein gedeelte van een interview dat hij indertijd gaf.

“Johan, wat is naar jouw gevoel het belangrijkste wat Afrika van ons kan leren en, omgekeerd, wat kunnen wij van Afrika leren?”

Allereerst, antwoord op het tweede lid van je vraag. Een jaar of wat geleden ontmoette ik hier in Mali een al wat oudere Nederlandse Witte Pater, Naud Grol, oprichter van de Stichting Undugu’, welke zich toen bezighield met straatkinderen in Nairobi, Kenia, waar hij vele jaren actief was. Door de Katholieke Missie in Mali was hij uitgenodigd i.v.m. de oprichting van een soortgelijke beweging. ”Het is alsof ik nú pas voor het eerst in Afrika kom …”, zei hij me heel eerlijk. Mali heeft inderdaad, in bijna alle opzichten, veel van het pure’ Afrika behouden. Dat helpt me je vraag naar het bijzondere van Afrika’ te beantwoorden, zonder overigens de pretentie van volledigheid. Tegelijk wil ik niet de indruk wekken dat, wat ik zeg, in details opgaat voor heel Afrika, alleen al vanwege de Islam, die toch wel een bijzonder cachet geeft aan ons land.

De mens wordt heel erg bepaald door zijn natuurlijke omgeving. Het klimaat hier bevordert buitenleven. De mensen hebben daardoor meer en intensievere contacten met elkaar en leven daardoor gemakkelijker in gemeenschap(pen). Vandaar ook snellere verbroedering. Hiermee hangt nauw samen iets dat iedere westerling hier meteen al bij aankomst opvalt: spreekwoordelijke gastvrijheid, de kunst om een vreemdeling aangenaam te ontvangen, hem meteen zich thuis te laten voelen. Heel geraffineerde menselijke omgangsvormen worden dan op een spontane wijze geëtaleerd’. En dit is vanzelfsprekend verstrengeld met de kunst van overleven, vooral om sámen te overleven in een vaak zeer vijandige omgeving. Men legt in het leven inderdaad het accent op “mogoya”, zoals men dat hier zegt, die echte menselijkheid’, die in staat is gemakkelijk abstractie te maken van allerlei materiële rompslomp. Door het grote accent of gemeenschapsleven is er weinig privacy’; iedereen kent iedereen en men weet vaak alles van elkaar. Naast een grote sociale controle is er ook meer veiligheid. Dit neemt niet weg dat er toch wel gestolen wordt. Maar het is meer kruimeldiefstal, vaak (soms) uit pure noodzaak. Roofovervallen komen zelden of nooit voor. Er is praktisch geen bewaking bij bankgebouwen. Ook zelfmoorden zijn uitzondering. Geschillen (ook dreigende echtscheidingen) worden op de publieke plaats doorgesproken in het kader van oude tradities (“digamoe”, “senengoeja”) en opgelost door daarvoor begaafde personen van speciale kasten (troubadours’, smeden, leerbewerkers), bijgestaan vaak door de Islam-gebedsvoor-ganger, de imam. Dat Mali voor 90% een Islamland is, is van grote betekenis voor het alledaagse leven. Het is een heel liberale Islam. Fanatieke richtingen hebben hier (voorlopig?) geen schijn van kans. De Islam brengt solidariteit en deelzaamheid’ met de echt behoeftigen met zich mee. Aalmoeszoekers worden niet in de steek gelaten, men hoeft hier niet dood te gaan van de honger of van de kou. De deugd van solidariteit hoef ik mijn kinderen niet bij te brengen, dat leren ze spontaan hier in onze gemeenschap. De mensen denken religieus, maar ook fatalistisch: God heeft je lot in handen en je hebt eigenlijk niet zo veel in de pap te brokken. Dat doodt vaak het initiatief. Het past om zich aan Zijn wil over te geven en grote gelatenheid te betrachten. Dat is vaak een rem op verbetering. Al in het gewone taalgebruik voegt men bij ieder voorstel, bij iedere beslissing toe: "Ni Allah sonna" ofwel “Inch’Allah”(als het God belieft). Als je dat zegt, komt er vaak spontaan een reactie: “Oh, bent u óók mohammedaan?”

Wat kan de Afrikaan van ons leren? Hier zou ik willen beginnen met datgene waarmee ik zojuist eindigde: hoe kijken wij, althans de in God gelovige westerlingen, tegen God aan? Ik ben er van overtuigd (en daar wil en blijf ik ook maximaal voor getuigen), dat Jezus in heel zijn (blijde) Boodschap ons een nieuw godsbeeld heeft voorgehouden. Ja, met accent op dat blijde! Aan ons nu om ons leven daarnaar in te richten. Wij zijn, dacht ik, in staat meer uit de verf te komen als 100% vrije mensen. Onze Vader geeft ons volledig de kans om deel te nemen in Zijn schepping, in de constructie van een betere wereld. Echte deelname daaraan kan, dunkt me, vergemakkelijkt worden door zoveel mogelijk in Jezus’ voetspoor te gaan. Dat is wel een levensopgave en vraagt ook overgave!

Een algemene trek, die de gemiddelde Afrikaan bij de doorsnee westerling opvalt, is, dunkt me, onze bijzondere “rigueur”, d.w.z. de stiptheid, striktheid en uiterste nauwkeurigheid waarmee we zaken kunnen plannen en uitvoeren. Ik leg hier de nadruk op zaken. Want ze vinden dat we vaak maar slordig zijn in menselijke verhoudingen. Met zaken doen bedoel ik tevens geldzaken. Financieel beheer is niet direct de sterkste kant van de Afrikaan. Mijn en dijn worden vaak door elkaar gehaald. Dat sluit aan bij wat ik eerder vertelde over corruptie.

(wordt vervolgd)



Beste groeten van Cor de Visser vanuit India!


Witte Paters in India

Dit is een fantastisch land: harde spijzen, zacht weer, goede toekomst, prachtige communiteit, slechte verbinding, maar toch altijd in feeststemming met al die goden links en rechts, dus wat wil je nog meer! Onze telefoon gaat elke maand voor een week op vakantie en soms doet de elektriciteit daaraan mee. We overleven het en dus na in de vorige Schakel het artikeltje gelezen te hebben over Harrie van de Ven, mogen we niet klagen en hebben wij hier ook niet alles nodig.

Feestvieren gaat toch altijd wel door. Wij leven hier in een miljoenenstad waar meer kloosters zijn dan misschien tegenwoordig in heel Nederland. Iedereen nodigt iedereen uit, bijna, en dus moeten we nogal eens opdraven om ons gezicht te laten zien voor celebratie en maaltijd. Zij komen hier ook. We hadden dit jaar het aantal klein gehouden omdat we niet meer dan honderdenvijftig mensen aan kunnen en die kwamen dan ook bijna allemaal. Het weer werkte niet erg mee maar het had erger gekund want in de maanden van de moesson heb je weinig keuze. Het land viert ook alles dubbel en er gaat geen maand voorbij of de een of andere god is aan de beurt. Je kunt dan boffen met één dag, maar het kunnen er ook drie zijn of meer dan tien dagen, en als dan je telefoon het begeeft vóór het feest begint, wat natuurlijk zo moet zijn, dan zit je gebakken want er komt geen kip opdagen.

Maar voor de rest gaat alles prima al lag ik wel eventjes plat voor een klein weekje omdat mijn nek niet mee wilde werken: ik zal die wel ergens teveel hebben uitgestoken. De volgende week gaan we met z'n allen naar de aartsbisschop om ons gezicht te laten zien. De een of ander van ons, ofschoon al twee jaar in dit land en in zijn bisdom, heeft die goeie man nog nooit gezien. Dus het wordt echt tijd.



de laars van Bukavu, CongoVan Harrie van de Ven die na een lange en gedwongen “vakantieperiode” in Nederland eindelijk      weer terug is op zijn plek.

De reis terug is goed verlopen zonder de minste problemen. De aankomst in Bunia was indrukwekkend. Hele tentenkampen, veel en groot materiaal van het leger van de VN. Op weg naar huis in de stad heb ik een tentenkamp van vluchtelingen bezocht met een veldhospitaal van Artsen-zonder-Grenzen. De zieken liggen op de grond want er zijn geen bedden. Iedereen wordt gratis verzorgd. Dit is een grote welfdaad in al hun ellende. Het is het grootste kamp van Bunia met 17.000 vluchtelingen. Zondag heb ik mijn “eerste mis” in onze kapel gedaan samen met een twintigtal mensen. Er zijn nog maar weinigen die weten dat ik ben aangekomen.

In de namiddag heb ik het hoofdkwartier van de VN bezocht. Overal zijn er patrouilles van de Blauwhelmen met hun pantserwagens. Maandag ben ik begonnen mijn kisten te zoeken. Bijna al mijn spullen die ik had achtergelaten, hebben veel geleden van een overstroming. Ze hebben te lang in het water gestaan: kleren rot en boeken nat. Jammer van mijn liturgische gebedenboeken. Andere spullen heb ik nog niet terug gevonden.

s Avonds ben ik bij de vicaris-generaal geweest. Steeds meer mensen komen op bezoek en velen denken nog dat ik terugga naar Badiya, mijn vroegere parochie. Maar daar is voorlopig geen sprake van want er zijn geen mensen meer en alles is er verwoest of vernield.

Woensdagavond werd er veel geschoten, vooral tussen 11 en 1 uur ’s nachts. De Blauwhelmen met pantserwagens waren gauw ter plaatse. In de ochtend was alles weer rustig. Er zijn geen gewonden gevallen gelukkig. Wie er heeft aangevallen en waarom is nog steeds niet duidelijk. En het leven gaat gewoon door. Ik moet vooral veel luisteren en proberen iets van de toestand te begrijpen.
Tot zover voor vandaag.
        
        

Br. Samuel van der Sloot, m.c. onze vroegere confrater, schrijft:

Dit jaar zullen heel veel mensen Missiezondag als heel bijzonder mogen ervaren want op deze zondag zal Moeder Teresia in Rome zalig verklaard worden door Paus Johannes-Paulus II. Het is voor mij een mooie gelegenheid om uit te leggen wat mij zo aanspreekt in de congregatie van Moeder Teresia, waarin ik nu tien jaar werkzaam ben als eeuwige geprofeste broeder. In Nederland zijn de broeders van Moeder Teresia vrij onbekend. Wij zijn maar met twee Broeders uit Holland werkzaam in de orde. Br. Antoin is lid van ons generaal bestuur en werkt in Calcutta, India. Ikzelf werk sinds zes jaar in Zuid-Amerika, d.i. eerst in Haïti en nu in Mexico. Het specifieke van onze congregatie is dat wij altijd en overal op zoek zijn naar de armsten der armen. Dit werk past bij mijn natuurlijke aanleg en mijn sociale betrokkenheid met mensen.

Niet alleen voor ons, maar ook voor veel mensen binnen en buiten de kerk is Moeder Teresia niet alleen een heilige van onze tijd, maar ook een bewonderenswaardige vrouw die mensen aanspreekt door haar radicale levenswijze. Velen herkennen in haar leven iets van hun eigen waarde en behoefte. Haar spiritualiteit heeft veel gemeen met die van Teresia van Lisieux. Mijn roeping is, en dat zien we ook in het leven van Moeder Teresia, om Liefde te zijn in het hart van de kerk en vandaar in het hart van de wereld van vandaag.
Onze taak en speciale opgave als missie is dan ook in het kort gezegd:
Jezus naar de armen te brengen, en Jezus te dienen in de armen.
Dit laatste vanuit Jezus’ eigen uitnodiging die wij allen kennen: Alles wat je doet voor de minste der mijnen, heb je aan mij gedaan.”

Moeders diepste overtuiging was: God wacht op ons in de mens die arm is in elke vorm van armoede, zowel materieel als geestelijk. God zelf is aanwezig in de pijn en in de eenzaamheid van de mensen. God zelf is even zeer aanwezig in alle mensen die op zoek gaan om de pijn en de eenzaamheid van anderen te verlichten. Wij vinden God naarmate wij er in slagen om in ons de Liefde te ontwikkelen, en naarmate wij deze liefde in dienst stellen van onze medemens.


ONZE ZIEKEN:

Henk Buys geeft het niet zo maar op. Blijkbaar deed het bezoek van mgr. Lungu hem goed. Hij zit weer op en komt ook weer naar de recreatiezaal.

Miel Geurts kwam te vallen en brak zijn been. Hij is weer terug uit het ziekenhuis en waardeert de goede zorg in Heythuysen nog meer dan te voren.

Hans Peters kwam op Miels afdeling terecht na een aanrijding. (Zie boven).

Leo Venhuizen kwam onverwacht terug uit Zambia. Hij heeft last van onverklaarbare trillingen. Het komt zomaar op en trekt dan na verloop van tijd weer weg. De doktoren adviseerden terugkeer naar Nederland voor onderzoek.



VERHUIZINGEN:

Karel Louwen zal eind november naar Heythuysen vertrekken.

Hans Remhs woont nu in Dongen.

ONZE OVERLEDENEN:
                        
Dhr. Jan van den Dobbelsteen, overleden op 17 juni te Tilburg.
         broer van overleden confrater pater A.v.d. Dobbelsteen.
Dhr. Walther van den Heuvel, overleden op 26 september te Heesch.
         broer van pater Peter v.d.Heuvel.
Mw. W. Vernooij-Verhage uit Hazerswoude, zus van pater H. Vernooij
         overleden op 16 oktober in Milaan tijdens een bedevaart naar Rome.
Dhr. Noud de Rooij, overleden op 15 oktober te Oisterwijk.
         broer van pater Jozef -, en overleden Pater Theo, de Rooij.
Dhr. Piet Tummers, overleden op 18 oktober te Breezand.
         zwager van pater Piet Kramer.
Mw. A. de Rooij-Roelofs, overleden op 21 oktober te Oisterwijk.
         broer van pater Jozef -, en overleden Pater Theo, de Rooij.
Dhr. Jan van Sas, overleden op 03 november te Helmond.
         zwager van pater Henk van der Steen.
Dhr. Alex Johan Pennings, overleden op 04 november te Breda.
         broer van pater Frits Pennings.
Mw. M. van den Hout-de Groot, overleden op 04 november te Tilburg.
         schoonzus van overleden pater Walter v.d. Hout.
Mw.Mieke Molenaar-Ratering, overleden op 09 november te Boxtel.
         goede kennis van de Witte Paters in Boxtel.
Dhr. J. Kooijmans, overleden op 14 november te Nuenen.
         zwager van overleden Broeders Bruno en Godfried Strijbos.

Dat zij allen mogen rusten in vrede!




CONFRATERS OP VACANTIE:

Zijn aangekomen:

    op 23.08.2003   Jan Mol uit Ituri, Kongo
    op 13.11.2003   Leo Venhuizen;uit Lusaka, Zambia.

    Worden verwacht:

op 24.11.2003 Ferd. van Campen      uit Pinhais, Br
azilië    
op 11.12.2003 Cor de Visser      uit Bangalore, India
op 22.12.2003 Wim Wouters          uit Lusaka, Zambia



AANKONDIGING:

KONTAKT der KONTINENTEN

Er zal hier een nieuwe cursus gegeven worden:
Inleiding in Nieuwe Theologische Ontwikkelingen
door o.a. pater P. Leenhouwers, ofmcap.

Data: 18 20 februari en 14 16 april.
Voor meer informatie, contacteer de secretaris
Tel. 0346 35 17 55



Webmaster-NL

Vorige pagina