Lage grauwe luchten. De regen komt in vlagen neer. Een treurige grijze morgen. Mensen weren zich: met het hoofd tussen de schouders en de kraag omhoog. Of schuilen onder een paraplu.
Zo zit ik ook wel ooit in de kerk. Het begint allemaal opgewekt. Lichten en kaarsen aan. De klok, die luidt: Zondag. Het lijkt warempel een zonnige morgen te worden.
Maar dan: van kruisteken in het begin tot laatste zegen aan het eind komt er een ononderbroken stroom woorden over je heen. Als een regenbui. Je trekt je hoofd maar een beetje in. Je schouders een beetje omhoog. Je laat het maar wat over je heen komen. Het is toch niet te stoppen. Een genadeloze wolkbreuk van woorden. Geen moment respijt. Er wordt in zo¹n uur wat afgepraat en uitgelegd en voorgelezen en opgebeden.
Allemaal met de beste bedoelingen. En vaak ook nog duchtig voorbereid en fraai verwoord. Maar te veel. Veel te veel. Je krijgt geen moment om even op adem te komen. Om het gehoorde te verwerken. Om zelf iets te bedenken. Of om mee te bidden. Je komt niet aan bod. Het plenst allemaal over jou en over de gelovige gemeenschap heen. Als regen op glazuren dakpannen.
Overdreven ? Ja. Wel een beetje. Trouwens; ik ben zelf ook zo¹n "regenmaker". Ik heb U al wel eens verteld dat ik uithelp in een "pastorale eenheid" van zeven dorpsparochies. Ik preek dus regelmatig en bereid dat duchtig voor. Zo¹n preek sprokkel je in een paar uur wel bij elkaar. Maar dan moet je gaan trimmen en bijsnoeien, inkorten en weglaten. Daar gaat soms nog meer tijd inzitten. Want ook ik neig tot uitleggerij en wijdlopigheid en ingewikkelde volzinnen. Maar wat niet eenvoudig gezegd kan worden, kan maar beter ongezegd blijven. Wat je goed begrepen hebt, moet je eenvoudig kunnen zeggen. Eenvoud en helderheid gaan samen. Het beste compliment dat ik ooit kreeg was: "Eindelijk een retraite waar je geen woordenboek bij nodig had".
We zijn misschien wat overbezorgd om in de liturgie alle gebedsvoorschriften stipt na te komen. En om alles van a tot z voor te lezen en uit te leggen wat voorgedrukt staat. Maar dan ontaardt gebed gemakkelijk in woordenbrij, in schools beleren, in lippendienst. Een koude regenbui, die gestaag en onbarmhartig over onszelf en over de goegemeente heen komt. Onvruchtbaar.
Soms raken voorgeschreven gebeden helemaal los van de werkelijkheid. Zoals een van onze mensen opmerkte:"Na een vroom tafelgebed over delen met de armen en voeden van de hongerigen gaan we naar de keuken en gaat de rest van de soep door de goot".
Ik vraag me wel ooit af na een gebedsdienst: "Heb ik het er weer opzitten of heb ik er ook wat aan beleefd ?"
Daarbij hoeven we dan niet meteen aan Verlichting of zielsverrukking, aan Nirwana en Extases te denken. Maar gewoon: aan de ervaring van een moment van vrede misschien. Aan een moment van echt verlangen naar God, van vertrouwen dat Hij in onze levens aanwezig is. Of van diepe verbondenheid met onze wereld, die we- alleen al door onze aanwezigheid- biddend naar Gods ontferming toe tillen.... Maar daar heb je wel wat stilte bij nodig.
Misschien vragen we ons na het morgen- of avondgebed allemaal wel eens af: "Nou heb ik drie psalmen gebeden en nog een hymne vooraf en een lofzang erna... Kan ik me ook maar iets herinneren van wat ik allemaal tegen God gezegd heb?" En: "Wilde ik dat ook echt wel tegen Hem zeggen?" "En de voorbeden dan? Weet ik nog voor wie of wat ik werd uitgenodigd te bidden?" We hebben het allemaal keurig opgezegd: het een na het ander. Maar ging het van harte? Kwam ons hart eraan te pas?
"Het regent. Het zegent". Zegen is als "dauw op dorstige grond". Niet als een stortvloed van hemelwater dat door de riolen wegspoelt. Ons gezamenlijk gebed lijdt, vind ik, vaak aan een teveel. Overmaat schaadt. Overlading wordt belastend. Gebrek aan wat rust en stilte, aan enkele ogenblikken van overweging, maakt gezamenlijk gebed tot een plensbui.
Maar ook persoonlijk gebed gaat niet altijd beter. Iedereen kent soms lange perioden van dorheid en droogte. Maar nog afgezien daarvan, worden we afgeleid door de zorgen van iedere dag. Of door onze lichamelijke ongemakken. Maar als we trouw proberen aanwezig te zijn MET die zorgen, MET onze pijn, dan is het toch goed ? Gewoon aanwezig zijn voor zijn aangezicht: zoals we zijn: met alles wat ons bezig houdt, met onze diepste verlangens en onze alledaagse bekommernissen, met ons geloof en onze vragen, met onze kracht en onze pijn, in vreugde en verdriet.
We hoeven daarbij echt niet te proberen om Hem iets wijs te maken, Hem voor te lichten, óm te praten..... Dus we kunnen Hem onze woordenbrij wel besparen. Alleen maar rustig aanwezig zijn. Misschien wat geholpen met een zinnetje uit het evangelie, uit de brieven, de psalmen..... Ook hier is eenvoud kenmerk van het ware. Soms zijn een paar woorden genoeg om onze gedachten wat bij elkaar te houden: " Ontferm U over ons.... Geef ons dat levend water, Heer, dat ik zien moge... God bewaar ons... God, waar ben je...? Uw wil geschiede: Uw rijk kome...." We zijn gewone mensen: we hebben dus misschien helemaal geen goeroe nodig om goed te bidden. Een abt zei: "Bidt zoals je kunt". Gewoon maar proberen en het gewoon trouw doen: Op de duur kunnen en willen we niet meer zonder.
We moeten het maar gewoon doen: Ik was aanwezig op de oprichtingsvergadering van de nieuwe Konferentie van Nederlandse Religieuzen. De pas gekozen voorzitter, de Carmeliet Tjeu Timmermans, probeerde in het kort aan te geven wat de inhoud zou kunnen zijn van ons religieuze leven:
1) Door onze inzet solidair en bewogen aanwezig zijn temidden van de mensen.
2) Door ons gemeenschapsleven getuigen zijn van liefde en saamhorigheid in onze verdeelde wereld.
3) Door ons biddend en schouwend leven Gods aanwezigheid voelbaar maken in onze wereld. En onze wereld vertegenwoordigen bij God " (Tenminste, zoiets heb ik ervan begrepen.) Kunnen we van onszelf zeggen dat gebed belangrijk is in onze levens ? En dat het belangrijker wordt naarmate onze inzet door ziekte en de beperkingen van de ouderdom minder wordt. Zit er zo toch nog groei in ons leven? Naar schouwen, beschouwing toe ?
"Het regent. Het zegent.....". Gebed: niet als een plensbui op harde dakpannen. Maar als een verkwikking: Levend water op dorstige grond. "Dauw van omhoog". Vruchtbaarheid schenkend.
Ik wens U allen een goede vastentijd en een zalig Pasen.
Met broederlijke groet, Piet Kramer, Provinciaal..
JUBILEA in 2004
60
jaar missionariseed
Eduard van Rijckevorsel 11.09.1944 in Boxtel,
50 jaar missionariseed
Léon Gadet 27.06.1954 Thibar, Tunesië
Henk Kager 21.07.1954 ¹s-Heerenberg, Nederland
Joop Kocken 21.07.1954 ¹s-Heerenberg, Nederland
50 jaar priesterwijding
Rob van Iterson 18.04.1954 in Carthago, Tunesië
Theo de Jong 10.06.1954 in Galashiels, Schotland
Harrie Vernooij 10.06.1954 Galashiels, Schotland
40 jaar missionariseed
Marten Bloemarts 26.06.1964 Vals, Frankrijk
Rini van Broekhoven 29.06.1964 Totteridge, Engeland
Gerard Derksen 01.05.1964 Totteridge, Engeland
Marien van den Eijnden 25.06.1964 Eastview, Canada
Jan Franse 28.06.1964 Heverlee, België
Cor de Visser 25.06.1964 Eastview, Canada
40 jaar priesterwijding
Piet Bongers 04.07.1964 Kaatsheuvel, Nederland
Gerard Derksen 04.07.1964 Kaatsheuvel, Nederland
Piet van Hulten 04.07.1964 Kaatsheuvel, Nederland
Rini van den Oord 04.07.1964 Kaatsheuvel, Nederland
Onze Overledenen
PATER MIEL GEURTS
Geboren op14 januari 1914 te Echt, kwam Miel na zijn middelbare studies bij de Witte Paters. Een groot deel van zijn grootseminarie opleiding kreeg hij in Algerije en in Tunesië. Omdat in 1937 de Witte Paters een grootseminarie openden in 's-Heerenberg, kwam Emiel terug om er zijn laatste jaar theologiestudie te maken en daar werd hij op 11 juni 1938 priester gewijd. Hij was altijd een heel goed student geweest, had een duidelijke en tevens praktische kijk op zaken, en was zeer ondernemend. Hij was een plezierig en hartelijk mens in de omgang.
Een klein jaar na zijn priesterwijding vertrok hij naar Tanzania waar hij in het bisdom Sumbawanga negen jaar werkzaam was in het basis apostolaat in de parochies Mamba en Uwira (1938-1947). In de loop van 1947 werd hij teruggeroepen naar Nederland om docent te worden aan het grootseminarie te 's-Heerenberg, en in juli 1948 werd hij er rector van. Hij bleef dit acht jaar lang. Maar Emiel was blij toen hij dit werk aan een ander kon overdragen, en binnen de kortste keren was hij onderweg, terug naar Tanzania om er weer pastoraal te werken. Zijn tomeloze energie kon hij vooral kwijt in de parochies Nyamanyere, Chala en Laela. Veel van de feestgaven die hij kreeg bij zijn veertigjarig priester- en missionaris-jubileum, werden omgezet in cement, deuren, ramen en daken voor een drietal kerken in buitenposten van achthonderd tot twaalfhonderd inwoners.
In juni 1979 besloot hij terug te keren naar Nederland, niet om al te gaan rusten want begin december 1979 nam hij het pastoraat op zich in het kerkdorp Azenray nabij Roermond. Hier heeft nog bijna vijf jaar uitstekend pastoraal werk verricht. Maar op een gegeven moment was het genoeg: begin juli 1984 trok hij zich terug naar ons bejaardenhuis ŒSt. Charles¹, waar hij zeventien volle jaren heeft mogen genieten van zijn oude dag. Met de jaren namen zijn krachten af en zijn leven werd daardoor ook moeilijker. Op zaterdag 27 december had hij bezoek van familie, voelde zich daarna vermoeid en niet lekker, en in de loop van de avond kreeg hij koorts. Omdat Emiel niet reageerde op medicijnen en omdat zijn huidkleur veranderde werd later op de avond de huisarts gebeld. Toen deze kwam, was Emiel al naar de Heer gegaan. Een rijk en zeer actief missionarisleven was ten einde.
PATER LEO VENHUIZEN
Leo, geboren te Volkel op 10 april 1933, werd op 10 juli 1958 lid van de Sociëteit en op 02 februari 1959 in Rotterdam priester gewijd. Korte tijd daarna was hij onderweg naar Zambia om er als missionaris te werken in het bisdom Mansa. Hij was pastor in Twingi en in Kashikishi, en in 1972, werd hij belast met het godsdienstonderricht op de scholen. Dit deed hij goed en zodoende was het niet verwonderlijk dat hij in 1976 gevraagd werd godsdienstleraar te worden aan de scholengemeenschap te Stevensbeek hier in Nederland.
Maar twee jaar later keerde Leo met een blij hart en vol goede moed terug naar Zambia om leraar te worden aan het kleinseminarie te Lubushi en tegelijkertijd econoom. Voor het pastorale werk ging hij in 1980 terug naar zijn allereerste parochie, namelijk Twingi waar hij heel gelukkig was alhoewel het een moeilijke plaats was vanwege de lange afstanden die dikwijls per boot moesten worden afgelegd. Leo was pastoor in Samfya, later ook in Lubwe, en hij deed het goed.
Leo was een fijn mens in de communiteit, een harde werker, en de bisschop apprecieerde hem ten zeerste. Dit bleek toen hij hem in 1986 tot pastoor benoemde van Lubwe, de grootste parochie in het bisdom wat betreft het aantal christenen. Tegelijkertijd was hij voorzitter van de diocesane priesterraad. Maar zijn gezondheid kon niet uitstekend genoemd worden. Keer op keer had hij problemen, maar hij zat nooit bij de pakken neer - telkens weer wist hij die te overkomen.
Dit gebeurde ook in november 2003 toen hij hierom naar huis kwam. Hij had iets met zijn zenuwen en spieren en werd ervoor onderzocht in het ziekenhuis, maar zijn retour naar Zambia had Leo al vastgesteld. Maar de Heer had andere plannen. Leo had een afspraak met de specialist in het ziekenhuis te Weert voor vrijdag 9 januari. Terwijl hij daar was, kwam de Heer hem onverwachts roepen. We verliezen in Leo een fijne medebroeder met veel capaciteiten die met een opgeruimd humeur altijd klaar stond anderen te helpen. Dat hij nu mag rusten in vrede nabij van de Heer die hij vele jaren in Afrika heeft gediend.
Broeder Dominic van der Voort 1927-2004 Johan, d.i. broeder Dominic, heeft vier-enveertig jaar lang in verschillende bisdommen in Tanzania geleefd en gewerkt. Hij ging er heen in 1955 en kreeg er het beheer kreeg over de grote boerderij van het interdiocesane grootseminarie te Kipalapala in het aartsbisdom Tabora. Hij was er een harde werker en maakte er een bloeiend bedrijf van. In 1963 werd hij ingezet op het economaat van dit seminarie, en hij had al die jaren uitstekende relaties met de grootseminaristen. Hij kende hen goed, en had een uitstekend geheugen om gezichten en namen te onthouden. Zijn opgewektheid en zijn gave om iemand de waarheid te vertellen op een vriendelijke manier hielpen hem ook in zijn omgang met de studenten, katholiek en niet-katholiek, van de middelbare scholen in de stad. Zodoende had hij veel vrienden onder de Moslem studenten. Omdat hij meer wilde weten van de Islam, volgde hij in 1968 de I.P.E.A.-cursus in Rome, maar voor hem was deze niet praktisch genoeg.
In de jaren 1969 - 1972 nam hij, dan hier dan daar, de werkzaamheden over van confraters op vakantie, maar eind 1972 keerde hij terug naar Tabora als pastoraal werker in de parochie van Makokola. Zijn goede relaties met de Moslems kwamen hem hier heel goed van pas. Het was in deze periode dat zijn huidziekte naar bovenkwam. Later deed hij pastoraal werk in het bisdom Mbeya, hij heel gelukkig was en er echt gewaardeerd werd. Ondanks zijn ziekte bleef hij een harde werker en een zeer opgewekte medebroeder, steeds bereid anderen te helpen.
Uiteindelijk moest hij toegeven dat hij niet langer door kon gaan op dezelfde voet, en zodoende kwam hij in januari 1999 definitief naar huis om zich onder dokters behandeling te stellen. De laatste jaren heeft Dominic veel moeten inleveren. Vanwege zijn slechte gezondheidstoestand werd het leven heel moeilijk voor hem dat hij het allemaal heeft kunnen verwerken heeft op velen grote indruk gemaakt. Zijn einde kwam vlug, maar toch ook weer niet geheel onverwachts: op zondag-ochtend, 15 februari. Moge hij nu rusten in de vrede van de Heer.
Kroniek van Heythuysen
Voor ons, bewoners van "St. Charles" in Heythuysen, was 28 december een historische dag want onze benjamin, pater Riny van Broekhoven, was jarig. Ja, hij is geboren op Onnozele-Kinderendag en dat verklaart veel. En deze keer was het bijzonder want hij werd ook nog eens 65! Vanaf toen hadden alle bewoners de A.O.W.-gerechtigde leeftijd bereikt. Met zijn voor- en nadelen, is het ook een teken aan de wand....
Januari 1 was óók een bijzondere dag. Vanaf die datum mag er in onze huiskamer niet meer gerookt worden. Eigenlijk is dit voor de Witte Paters niet zo vreemd want zo was het al in 1868, dus aan het begin van onze Sociëteit in Noord-Afrika. Omdat toen alle leden nog Fransen waren, bestond er een regel die het roken verbood. Later, met de komst van andere nationaliteiten, werd dit verbod verzacht, en naast de gewone huiskamer kwam er een "fumoir" waar wél gerookt mocht worden. En nu, honderddertig jaar later, zijn we weer zover. In "St. Charles" is de huiskamer rookvrij, maar er bestaat wel een speciale "rookkamer" voor bewoners en medewerk(st)ers die er gebruik van willen maken. Ook hier herhaalt zich dus de geschiedenis !
Terwijl ik dit schrijf, komt Carnaval alweer in zicht. Dat kan ook hier niet ongemerkt voorbijgaan. Er is wel besloten dat het dit jaar in "afgeslankte" vorm zal plaatsvinden, d.w.z. het wordt teruggebracht van drie dagen tot één - ook hier zijn dus bezuinigingen! De nieuwe Prins, gekozen door onze Carnavalsclub De Charretels, zal geïnstalleerd worden. Vol verwachting klopt ons hart!
Jan Franse
Laatste nieuws.
Carnavalsprins is een prinses!
Mevrouw Hendriks is PRINSES MIA I geworden. proficiat!
Kroniek van Dongen
Dongen, waar ben je? Hoort Dongen nu bij West- of Oost-Brabant? Wij zijn het er onder elkaar nog niet helemaal over eens. Daarom hebben we besloten dat het in Midden-Brabant ligt. We zijn we het er wel over eens dat het een heel mooie streek is waar wij middenin wonen.
Onze gemeenschap volgt nu niet precies het gangbare patroon in de hedendaagse kerk: waar veel kloostergemeenschappen inkrimpen, lijken wij heerlijk uit te dijen. Een jaar geleden waren we met z¹n twaalven, nu zijn we met zeventien medebroeders. Soms vraag je je af hoe een gemeenschap als de onze steeds weer nieuwe leden kan absorberen, want nieuwe leden zijn geen aanvulling op serviesgoed: het zijn mensen! Hier komt duidelijk het positieve van onze missionarisopleiding naar voren, vooral het internationale karakter van onze gemeenschappen werkt hier door. Daardoor zijn velen van ons ook gewend geraakt aan steeds weer veranderende omstandigheden. Zo zijn de veranderingen in onze Dongense communiteit vergelijkbaar met een toeristische attractie: je ontdekt steeds nieuwe dingen en mogelijkheden in elkaar.
Voor een grotere gemeenschap geldt niet alleen het gezegde: "Hoe meer zielen hoe meer vreugd", het andere gezegde: "Gedeelde smart is halve smart" is ook van toepassing, want naast onze "ups" zijn er ook de "downs". Zo zijn er een paar van onze medebroeders die de laatste tijd toch je Afrika voor velen van ons letterlijk en figuurlijk een hartverruimende invloed heeft gehad. Ik geloof dat we in deze goed met elkaar omgaan. Elke maand houden we een huisvergadering waar we de gelegenheid hebben om de gewone dingen van elke dag te bespreken. Dat is goed want, als ik dan toch een mogelijk negatief punt van een grotere gemeenschap mag aanstippen, het bestrijdt het gevaar om langs elkaar heen’ te gaan leven.
Afrika is in alle opzichten een groot continent, met heel verschillende culturen. Zo is er in onze eigen achtergrond als Missionarissen van Afrika altijd al een soort kloof geweest tussen die van West-Afrika enerzijds, en die van Oost-Afrika anderzijds. Alhoewel wij hier in Dongen aan beide kanten van de "kloof"’ gewerkt hebben, gaan we daar toch goed mee om: vergelijkbaar met de gezonde Vlaams-Nederlandse verhoudingen.
Hier laat ik het deze keer bij, René van der Mast m.afr.
Nog een jubileum
Jozef de Rooij vierde op 18 januari het heuglijke feit dat hij twaalfenhalf jaar pastoor van Haelen was. Hij begon er als pastoor op een leeftijd dat de meeste mensen aan pensioen gaan denken. Hij is heel mens-nabij en dat wordt door de parochianen erg gewaardeerd. De burgemeester van Haelen spelde hem na de hoogmis de eretekenen van Ridder van Oranje-Nassau op. Jozef wilde die wel in stukjes knippen om uit te delen aan de vele mensen die de kerkgemeenschap van Haelen levend helpen houden.
Jozef, en nog vele jaren !
Confraters op vakantie
Wim Schakenraad uit Mali, aangekomen op 8 december.
Piet Buijsrogge uit Tanzania, aangekomen op 7 februari.
Frans Balemans uit Burkina Faso, aangekomen op 15 februari.
Confraters die worden verwacht:
Piet de Bekker uit Ghana, in april.
Willem Kerkhof uit Malawi, in april.
Jan van Haandel uit Mali, in april.
Willy Burm uit Burkina Faso, in juni.
Onze Overleden Familieleden
24.11.2003 Mw. Odilia Brekelmans, Oegstgeest,
van overleden pater P. Brekelmans.
03.12.2003 Henricus Tuerlings, te Rotterdam,
van overleden pastoor Jan Simons.
13.12.2003 Lucia Bedaf - d. Bosch, te Oudenbosch,
van overleden paters Etienne en Cees v.d.Bosch.
21.12.2003 Johanna de Wit - Weyers, in Canada,
van Pater J. de Wit en van de
paters Cor en Piet.
12.2003 Rien Heesbeen, te s-Hertogenbosch,
zwager van overleden pater H.v. Hoften.
30.12.2003 Leonardus M.Lucas, te Maastricht,
broer van broeder Karel Lucas.
12.01.2004 Petronella van Arnhem-van Breugel, te Vlaardingen,
zus van pater Hans van Breugel.
18.01.2004 Leonardus Geerdes, te Schiedam,
broer van de overleden paters Geerdes
en zwager van pater P. van Thiel.
22.01.2004 Agnes Huinink - Onstenk, te Winterswijk,
zus van overleden pater Gerard Onstenk.
22.01.2004 Antonie Lammers, te Tilburg,
broer van overleden pater M. Lammers.
02.02.2004 Jacoba M. van Bragt - van Munster, te Boxtel,
helpster en "moeder" van veel Witte Paters in ons vroegere huis van Boxtel . .
12.02.2004 Dhr. Barth Dechesne, te Aerdenhout,
zwager van overleden pater F. Koets.
23.02.2004 Th. van Pinxten - de Bekker, te Landgraaf,
zus van overleden pater E. de Bekker
Mogen de overleden gelovigen
door de barmhartigheid van God
rusten in vrede. Amen.
Missionarissen van Afrika
