Jubilarissen-dag 2004.
De jubilarissen van dit jaar waren:

INLEIDING OP DE JUBILARISSEN-DAG
TE HEYTHUYSEN
29 JUNI 2004.

Door Pater Piet Kramer, Provinciaal.

Beste jubilarissen, medebroeders, familie, medewerkers en andere vrienden en bekenden.

Vandaag 29 juni 2004 is het feest van de apostelen Petrus en Paulus. Volgens oude traditie was het op of rond die dag dat wij de Missionaris-eed aflegden of Priester gewijd werden. En dus zijn we bij elkaar om te vieren dat dat inmiddels 40, 50, of zelfs 60 jaar geleden is.

Verreweg de meesten van ons hebben jarenlang Afrika gediend. Of zoals de teksten wat officieel zeggen: we hebben er “apostolisch werk” gedaan: het werk van apostelen. Gezonden om het evangelie uit te dragen dat we zelf ontvangen hadden. En dat niet alleen met mooie woorden en wijdse liturgieen. Maar ook metterdaad; door ons in te zetten voor werken van barmhartigheid, voor goed onderwijs en ontwikkeling, voor gerechtigheid en vrede. Zoals de apostelen.

We hebben dat gedaan in goede en slechte tijden, in betrekkelijke voorspoed of barre armoede. In tijden van geweld en in dagen van vrede. We hebben lange afstanden afgelegd: te voet, op de motor en tenslotte op vier wielen.

We hebben vreemde talen geleerd: ze verhaspeld of ze goed gesproken. We gewenden aan ons vreemde manieren. En we aten wat de pot schaft. We probeerden dicht bij de gewone mensen te zijn en hen tot dienst te zijn.Gemakkelijk was het niet altijd. Soms heel zwaar en levensbedreigend.


Maar de mensen gaven ons vaak hun vertrouwen en hun medewerking. Hun vriendschap. Hun geloof en levensmoed inspireerde ons. We deelden hun lot soms.We zijn aan Afrika verknocht geraakt. Op dit apostelfeest vieren we dat in dankbaarheid. En we bidden om God's ontferming omdat we onze beperktheden als missionarissen erkennen. En we vragen om God's ontferming ook over de wereld van Afrika en over de Societeit.

HOMILIE TIJDENS DE EUCHARISTIE-VIERING

De werkgroep, die zich op het (zo juist afgelopen) kapittel (van de Missionarissen van Afrika) boog over wat Missie voor ons betekent, stelde een “visieontwerp” op waarin Jezus waarachtig vernoemd wordt. Ook het evangelie en het Koninkrijk Gods worden vermeld. En zelfs parochiewerk en de noodzaak van samenwerking met de plaatselijke kerk.

Het geeft ook aan hoe we verzeild raken in gebieden waar geweld en onrecht heerst, stammentegenstellingen en burgeroorlogen. En dat we daar eigenlijk ook voor kiezen. Om zó dicht bij de mensen te blijven; en wel vooral ook bij de ontelbaren, die eigenlijk geen deel van leven hebben.

WITTE PATERS: PROFETEN ?

Maar dan valt het woord waar ik toch altijd wat moeite mee heb: Het woord "profeet". De tekst zegt :

"Zoals de profeten zijn we betrokken bij mensen op de breuklijnen van het bestaan en in gebieden van oorlog en onrecht".

Ik zei in de algemene vergadering: "Ik vind het pretentieus om jezelf profeet te noemen. Laat dat oordeel maar aan anderen over." Antwoord:" Maar dat zeggen we ook niet. We zeggen : ZOALS de profeten..".
En ik : " Nou je komt er toch wel heel dicht bij, ". Maar het werd dus niet geschrapt !!!!

Wij profeten??? Een profeet spreekt uit God's naam. Dat is nogal wat. En het heeft tegenwoordig ook nog de betekenis gekregen van "unieke getuige". Iemand die een boodschap verkondigt tegen alles en iedereen in. Een "klokkenluider".

Misschien zijn we dat heel af en toe ook wel ooit. Het zal ook wel aan mij liggen. Ik voel me eigenlijk meer thuis bij het oude, vertrouwde woord "apostel". En de afleidingen daarvan: Apostolies werk. Apostolaat.

APOSTELEN

Apostel is namelijk gewoon het griekse woord voor missionaris. Beide woorden betekenen immers: gezondene. Hoe ging zo'n zending eigenlijk ? Jezus riep heel gewone mensen onverwachts op om Hem te volgen. Vissers bij voorbeeld. En dorpsvrouwen. Een enkele tollenaar en misschien een paar handwerklui zoals hijzelf. Ze braken met hun dagelijks bestaan en verbleven van toen af aan in Jezus gezelschap: Ze trokken met Hem op en hoorden wat Hij zei.

En zó drong langzaam tot hen door wat Hij bedoelde, waar Hij van droomde. Wat zijn idealen, zijn waarden waren. Ze zagen wat Hij deed: hoe Hij met mensen omging. Ze merkten zijn betrokkenheid op, zijn meeleven met mensen, zijn mededogen. Dat werkte aanstekelijk. Zo werden ze door Jezus gevormd. Het was een periode van contemplatie. Want dat ís contemplatie eigenlijk : aandachtig luisteren. Goed toekijken en in je opnemen.

En toen zond Jezus hen uit: Uitgezonden om wat ze gehoord en gezien hadden door te vertellen, mee te delen en er samen met mensen van te leven. Uitgezonden om Jezus' boodschapdoor te geven .Over wat een betere wereld mogelijk maakt. Een wereld van vrede en recht. Een broederlijke samenleving onder God als Vader.

Apostelen zijn dus geen hoogwaardigheidsbekleders. Maar net als de eerste apostelen zijn we leerlingen: mensen die levenslang opkijken naar Degene,dieons zendt. Mensen die levenslang luisteren naar het woord van het evangelie.

CONTEMPLATIEVEN

Want daarin klinkt de stem van Jezus'Geest nog altijd door. Mensen ook, die vanuit dat evangelie kijken naar hun medemensen en de wereld rondom: naar de tekenen van hun tijd. Mensen die luisteren naar wat er in die wereld leeft. En dan proberen het Rijk Gods gestalte te geven. Apostelen zijn mensen met open ogen, open oren, een open hart: contemplatieven. Die dan gezonden worden om door te geven wat ze gezien en gehoord hebben . Wat hun hart heeft geraakt. En dan van daaruit leven en werken. Ook vanuit een grote betrokkenheid op en begrip voor God's volk. Dat volk dat ze leren kennen door hun nabijheid. Contemplatieven in actie.

Dat zegt de kapittel tekst over vorming trouwens ook : "Missionarissen zijn contemplatieven in actie". Apostelen, missionarissen zijn leerlingen, die worden uitgezonden om van alle mensen leerlingen te maken. Zo zegt het Matheus evangelie het tenminste.

ONZE STICHTER

Kardinaal Lavigerie hield van dat woord: apostel. In de eerste constituties schrijft hij: "Missionarissen nemen als voorbeeld de apostelen, die onze Heer gedurende zijn aardse leven rondom zich verzamelde. Onder zijn leiding vormen zij zich in de apostoliese deugden; vooral in liefde tot God en tot mensen . En dat innerlijk leven is wat zij bieden aan de mensen tot wie ze gezonden worden".

Overbekend is ook het gezegde van Lavigerie :"U bent apostelen en niets anders dan apostelen". Nogmaals: apostelen zijn niet allereerst hoogwaardigheidsbekleders.

PETRUS’ VOORBEELD

Neem Petrus en Paulus: De apostelen wier feest we vandaag vieren. Die lieten zich na hun bekering nergens op voorstaan. Petrus was een man van het volk. Warmhartig en eerlijk. Maar niet zonder eigendunk en zelfoverschatting . Hij kende zijn eigen beperkingen slecht. Hij praatte dan ook ook nogal eens voor zijn beurt. En zonder na te denken.

Maar mooie woorden en fraaie uitspraken zijn nog geen daden. In een moment van zwakte verried hij de geliefde meester. We herkennen dat ook wel: die kloof tussen onze eigen vrome praat en echte zelfgave. Dat verraad brak Petrus' eigendunk. Het maakte hem tot een nederig mens. Een mens met begrip voor het falen van anderen. Iemand die wist dat zijn liefde voor zijn Rabbi oprecht was. Maar dat hij toch God's genade nodig had om aan die liefde trouw te blijven. Pas toen hij dat besefte kwam de uiteindelijke zending: "Wijd mijn kudde. Wijd mijn schapen. Volg mij". Petrus rekende daarbij niet meer op eigen kracht.

PAULUS’ VOORBEELD

Paulus was een man met een grote intellectuele begaafdheid. Het leidde echter tot gelijkhebberij en fanatisme. Omwille van wat hij als waarheid zag ging hij tenslotte over lijken. Ook dat is herkenbaar. Wat wordt er niet verketterd en veroordeeld in naam van de waarheid en tot meerdere eer van God. Ook nu nog.

Maar dan breekt bij Paulus plots het licht van Jezus door die verblindheid heen. Het maakt hem tot een man die beseft dat alleen de genade van Christus vrij maakt: Niet zijn geloofsijver,noch zijn wetskennis. Niet zijn eigen verdiensten.
Gelovige overgave aan de Heer, die hem verscheen op de weg naar Damascus, maakte hem tot apostel: Tot "de geringste van de apostelen", zoals hij zelf zegt.Petrus en Paulus: ze hebben het evangelie doorgegeven.

Ze hebben Christen gemeenschappen gesticht. Daaraan hebben ze hun leven gewijd. En daarvoor hebben ze hun leven gegeven.

ONZE VOORBEELDEN

Is het pretentieus om onszelf met die eerste apostelen te vergelijken? Nee. Hun levens zijn juist een hoopvol teken, dat het evangelie is toevertrouwd aan mensen met beperktheden en met soms bedenkelijke karaktertrekken.Aan mensen dus zoals wij.

En de levens van Petrus en Paulus zeggen tevens dat we maar liever nergens geen pretenties over moeten hebben: Zeker over onze roeping niet. Wel zijn de levens van de apostelen voorbeelden van hoe de ontmoeting met Christus ons omvormt. En ons zo diep kan beinvloeden dat er een levenslange toewijding groeit. Dus ook wij mogen ons zo gezonden weten. Gezonden om zijn taak voort te zetten in deze wereld.

En - zelf leerlingen - op onze beurt leerlingen te vormen En om het Rijk van God gestalte te geven. Voor vrede en recht en solidariteit te ijveren. En geloof, hoop en liefde: Contemplatieven in actie.

TERUGBLIK

Dat hebben we allemaal dan ook proberen te doen. Ieder op zijn plek: In en buiten Afrika. Veertig, vijftig, soms zestig jaar lang. In goede en kwade dagen. In tijden van vrede en in perioden van oorlog en geweld. Bij gebrek aan voorzieningen en in eenvoud van leven. Aanvaard en erkend. Of afgewezen en opzij geschoven. In het licht van heldere overtuiging of in het donker van zoekend geloof. In robuste gezondheid of gekweld door langdurige ziekte En tenslotte belemmerd door de gebreken van de ouderdom. Met bezige of met gevouwen handen.

Apostelen. Missionarissen. Gezonden om het evangelie door te geven, opdat er overvloedig leven zou zijn: aards leven in saamhorigheid en eenheid, in vrede en gerechtigheid. Geestelijk leven vanuit dat evangelie, in navolging van Jezus, onder God's ogen.

En tenslotte eeuwig leven. Zoals Petrus en Paulus zijn we uitgetrokken. En, ondanks onze beperktheden, zijn er overal in Afrika levende kerk-gemeenschappen gesticht, waarin het evangelie gist. En waar dat Rijk van God groeit. We zijn uitgetrokken en zoals de apostelen hebben we ons leven gewijd aan Jezus’ idealen. Levenslang: Niet alleen door wat we deden maar door wie we waren. Levenslang leerlingen, die anderen tot leerling maken .Gezondenen. Missionarissen. Met wellicht als we ouder worden het accent wat meer op contemplatie dan op de actie die er in onze werkzame jaren mee gepaard ging.

DANKBAARHEID IS OP ZIJN PLAATS

Reden tot dankbaarheid. Om onze roeping. Om onze zending. Om het apostolaat dat ons leven uitmaakt. Om het verhaal van ons leven: Christus achterna. Apostolisch leven: misschien naar voren tredend zoals Petrus en Paulus. Gelovig als Johannes of soms twijfelend als Thomas. De meesten van ons onopvallend op de achtergrond en verder onbekend zoals de meesten van de twaalf.

Maar ook allemaal- zoals die twaalf- begiftigd met de Geest van Jezus, de Geest van het evangelie. En allemaal begaan met mensen.

Dat vieren we vandaag: onze apostolische roeping. En die duurt. Want ook als de benen niet meer willen kun je nog steeds je handen vouwen. En als de hartslag zwakker wordt dan nog kun je er toch de nood en de verlangens van mensen in mee dragen. Missionaris: een leven lang. Dat vieren we in dankbaarheid.

Piet Kramer M.Afr.
Provinciaal

Webmaster-NL