IN MEMORIAM


     Agnes van der Werf.(Zuster Salvator)


Zr Salvator v.d. Werf
Geboren te Bolsward: 5 april 1914
Eerste professie :          1 mei 1941
Overleden te Etten Leur : 17 november 2004


Met veel meeleven van medezusters, familie en kennissen werd Zr. Agnes begraven op 19 november 2004 op begraafplaats Munsel te Boxtel, waar zij rust temidden van haar medezusters. Gedurende de eucharistieviering ten afscheid, in de kapel van "Sancta Monica" te Esch, verwoordde Zr. Tiny Hölscher haar leven als volgt.

Van harte heet ik u allen welkom bij deze viering waarin we afscheid gaan nemen van onze Zuster Agnes van der Werf, om haar daarna naar haar laatste rustplaats te begeleiden. Met Agnes verliezen wij een hartelijke, zeer bescheiden, intelligente en zorgzame medezuster. Zij gaf ons al enkele maanden aanleiding tot bezorgdheid vanwege hart en ademhaling moeilijkheden, maar elke keer krabbelde zij er toch weer bovenop. In de vroege ochtend van 17 november is zij toch nog tamelijk onverwachts, heel rustig van ons heengegaan, haar Heer tegemoet.

Agnes werd geboren in Bolsward op 5 april 1914 als zesde in een harmonieus en gelovig gezin dat zeven kinderen telde. Al vroeg verhuisde de familie naar Dokkum en uiteindelijk naar Nijmegen waar Agnes haar lagere school afmaakte en vervolgens haar HBS diploma behaalde. Daarna studeerde zij aan de sociale academie in Sittard. Omdat, zoals ze schrijft, in die tijd de banen schaars waren, werkte zij na haar opleiding enkele jaren als vrijwilligster bij sociale instellingen en volgde enkele colleges aan de universiteit van Nijmegen in de theologische maatschappelijke richting, die toen pas begonnen was.

Zij had dus een gedegen opleiding toen zij op 31 maart 1938 aan de kloosterpoort klopte in Esch om in te treden bij de Witte Zusters. Haar broer Laurens was haar al voorgegaan naar de Jezuïeten. Na één jaar ging zij met de laatste groep Nederlandse postulanten naar het noviciaat van Vénieres in Frankrijk om vervolgens in mei 1940 naar Algiers te vertrekken voor haar tweede jaar noviciaat. De novicen zaten midden op de Middellandse zee toen de radio vermeldde dat de invasie in Nederland had plaatsgevonden en de oorlog in alle ernst was begonnen. We kunnen ons goed indenken wat een schok dit voor hen was.

Die oorlog zou ook invloed hebben op de jaren die volgden. Toch ging zij door met haar religieuze vorming en op 1 mei 1941 deed zij haar eerste professie. Als jonge zuster bleef zij in Noord-Afrika. “Het einde van de oorlog was niet te voorzien en we werden aan het werk gezet”, schrijft ze later. “In het weeshuis, het moederhuis en uiteindelijk in Les Attafs als hulp in de verpleging. Er is zelfs even sprake geweest dat ik in de verpleegsters opleiding zou gaan, maar”, kon ze lachend zeggen: “ik vermoed dat ze toch wel zagen dat dit niet het meest geschikte voor me was”.

In september 1946 mocht zij via Nederland naar Tanzania vertrekken. De reis ging niet zo vlot. Het was wachten en nog eens wachten, maar na zeven maanden kwam ze via Leopoldvile (nu Kinshasa) toch aan in Kigoma. Na haar Swahili studie werd zij benoemd voor Kakonko waar zij 8 jaar zou blijven. Er was juist een nieuwe meisjes school opgericht, maar de mensen hadden nog weinig idee om de meisjes naar school te sturen. Ze ging dus veel op huisbezoek, soms meerdere dagen in de buitenposten. Agnes was er heel gelukkig, en nam ook deel aan het godsdienstonderricht aan catechumenen en kinderen.

Eind 1955 kwam ze voor een welverdiende rust naar Nederland en werd ze benoemd voor het noviciaat. De novicen hielden veel van haar. Zij had een groot gevoel voor humor en in grote eenvoud kon zij hartelijk met hen lachen om haar eigen onhandigheid.
Ze was dolblij toen ze weer terug mocht naar Tanzania in 1960. Zij gaf les aan het klein seminarie in Ujiji en uiteindelijk aan de meisjesschool in Kisa. Aan het einde van het schooljaar 1977, toen de school werd overgedragen aan de Afrikaanse Zusters, vertrok zij voorgoed naar Nederland.

Haar gezondheid liet ook te wensen over. Ze moest een operatie ondergaan waarvan ze de rest van haar leven de gevolgen met zich meedroeg. Toch klaagde ze niet en bleef ze de hartelijke, eenvoudige, behulpzame en bescheiden medezuster waar iedereen van hield. Zij was heel blij om in Frascati haar 30 daagse retraite te mogen doen en later de speciale sessie in Bodeghem, België. Zij las graag, en hield vooral van geestelijke lectuur. Met haar lievelingsboeken: “De Epos van de Godmens” heeft zij jarenlang haar gebedsleven gevoed. Zij was eenvoudig in haar levenswijze en eenvoudig in haar relatie met God.

In Esch, waar zij na haar terugkeer in Nederland haar intrek had genomen, maakte zij zich dienstbaar als boekhoudster, portierster en in andere werkzaamheden tot zij in 1992 naar Biezenmortel vertrok en vervolgens in 1994 naar Etten-Leur. Agnes was uiterst behulpzaam maar door haar onhandigheid liep ze soms aardig in de weg. Zelfs in haar laatste dagen zei ze nog: “En zuster, kan ik wat voor je doen?”.

Ook al werd zij hartelijk opgevangen en verzorgd, zijn toch de laatste jaren van haar leven zwaar voor haar geweest. Het waren tobbende jaren met van tijd tot tijd goede momenten. Zij waande zich op reis en meende steeds naar huis te moeten gaan waardoor zij lange tijd onrustig is geweest.

Later verhuisde zij naar “Mariahof“ waar zij liefdevol en uitstekend werd begeleid en verzorgd. Zij genoot van de vele bezoekjes van haar medezusters en was dankbaar voor alles wat voor haar gedaan werd.

In 2001 vierde zij haar 60 jarig kloosterfeest en kwam er zelfs een middagje voor naar Esch. Zij was erg blij met de kaarten en goede wensen die zij ontving. Zij was heel gelukkig met de nieuwe woonsituatie van de huiskamer. Zij leefde wat op en voelde zich daar erg op haar gemak

Langzaam maar zeker ging haar gezondheid echter achteruit zowel geestelijk als lichamelijk. Vooral de laatste maanden moest zij verschillende keren het bed houden. De gedachte naar huis te moeten bleef haar bij. Op de laatste dag zei ze plotseling nog heel duidelijk: “Ik wil naar huis, ik wil naar huis”.

In de vroege ochtend van 17 november ging zij van ons heen, rustig en bijna ongemerkt, in het bijzijn van de zusters Johanna van Lieshout en Lucia Marie die inderhaast geroepen waren. Nu is zij voorgoed thuisgekomen en mag zij in alle rust delen in de vreugde van haar Heer.
Onze oprechte dank gaat uit naar het verplegend personeel van “Mariahof” die Agnes in deze laatste jaren hebben verzorgd en bijgestaan, en haar medezusters die haar zo trouw bezochten.

Lieve Agnes wij nemen nu afscheid van je in de overtuiging dat je nu thuis bent bij de Heer die je zo trouw hebt gediend.


Rust in Vrede.

Webmaster-NL

Vorige pagina