Recentelijk kwam Evelyne Rooymans terug uit Burundi

.
Haar verslag:

Terwijl ik mezelf nog wat aan het losweken ben van Burundi en weer van een waterig Nederlands zonnetje geniet, zet ik mijn ervaringen van de laatste dagen op papier.

Deze gingen helaas grotendeels op aan vergaderingen met andere Oxfam's in Burundi. De Oxfam'swillen graag hun steentje bijdragen aan de vrede en ontwikkeling in Burundi, maar hoe doe je dat het meest efficient? Op die vraag hebben we geprobeerd een antwoord te zoeken.

De komende maanden zijn cruciaal voor de toekomst van Burundi. NOVIB zal een aantal Burundese organisaties financieel helpen om invloed uit te oefenen op de issues die op het spel staan:
1.    het “Arusha vredesakkoord” bepaalt dat de huidige president uiterlijk 1 mei op moet stappen, maar zal hij dat doen?
2.    Zullen er verkiezingen komen of is het beter daar nog even mee te wachten?
3.    Zal het leger een aantal (hutu)rebellen opnemen, of pleegt het dan nog liever een staatsgreep?
4.    Hoe zullen de recente vredesakkoorden concreet uitgevoerd worden, en hoe de laatste rebellengroep er ook bij te betrekken? etcetera...

Deze organisaties, van mensenrechten-organisatie tot consumentenbond, zullen daarbij steeds de belangen van de kleine man verdedigen, van degenen die het meest lijden onder de oorlog.
Heel concreet koopt NOVIB een aantal radio-uitzendingen op zodat de stem van deze organisaties en van de bevolking ook echt gehoord kan worden.
Maar ja, dit is in ieder geval het plan..... maar er zijn genoeg geëngageerde, deskundige en moedige mensen om dit ook werkelijkheid te laten worden!

Eén van die betrokken mensen is een zekere Pius, een overigens humoristische christen en leider van de mensenrechtenorganisatie van Burundi. Pius is een dertiger die in '93 zijn vader, moeder, ooms, tantes, broers en zussen heeft verloren. Hij en zijn vrouw zorgen nu voor zeven neefjes en nichtjes, en hij zet zijn leven nog dagelijks in de waagschaal. Zo heeft hij twee maanden geleden een interview gegeven op de radio waarin hij het leger openlijk beschuldigde van het bloedbad van Itaba, waarbij officieel 173 mensen (en on-officieel zo'n 300) vermoord werden.
Gelukkig dat er iemand te weten kwam dat het leger een vergadering had belegd om hem te fusilleren. Hij onderhoudt ook, als vooraanstaand mensenrechtenactivist, regelmatig contacten met de rebellengroep die zijn familie vermoord heeft.....

Verder denk ik ook aan Maggi, Englebert, of Christophe. Met deze laatste was ik zaterdagavond een Amstel aan het drinken toen hij telefoon kreeg (aan mobieltjes geen gebrek hier, noch aan Amstelbier). We kletsen gezellig verder, en aan het eind van het gesprek zegt hij dat hij zojuist het bericht kreeg dat hij helemaal niets meer heeft buiten de kleren die hij draagt. Gelukkig dat hij voor de vergadering met Novib naar de hoofdstad was gekomen, want de rebellen zijn druk aan het rekruteren en hadden gehoopt hem thuis aan te treffen. Niet dus ! Toen hebben ze maar zijn huis in brand gestoken. Een ander moment dat me erg raakte was tijdens een bezoek aan de provincie rondom de hoofdstad, nog steeds een hevig strijdtoneel met e-n-orm veel soldaten (of rebellen, want je onderscheidt ze niet). Daar was een groep vrouwen die temidden van de ellende m.b.v onze partnerorganisatie een krediet had gekregen waarmee ze maniok konden malen en brood bakken. Een lucratief handeltje, waarvan geen enkele burundise franc in eigen zak verdween, maar alles gebruikt werd voor het schoolgeld van 500 oorlogs- en aidswezen en voor het onderhoud van 39 weduwen. Prachtig, hè?!

Het afscheid vrijdagavond was heel gezellig, aan het Tanganyika-meer met uitzicht op Congo... en op een nijlpaard.
Zondag heb ik bij een strakblauwe lucht mijn baas en mijn mobieltje achtergelaten.
Veel groeten van Eveline.
Hieronder enkele Franstalige Webadressen.

www.ligueiteka.bi http://www.ligueiteka.bi
,www.tubane.bi http://www.tubane.bi
Februari 2003

Tja, nu weet ik niet meer of ik die andere mail al verstuurd heb? Een keybord waarvan alle letters verdwenen zijn is niet makkelijk.... en dat bij een hitte waarbij het moeilijk is je hoofd koel te houden. Afijn, zoals ik al schreef in mijn vorige probeersel, het is heel druk maar ook heel leuk, en vooral positief. Er wordt druk onderhandeld op hoog niveau tussen het leger en verschillende rebellengroepen, en hoewel er in een paar provincies nog clashes zijn, is de veiligheidsituatie sterk verbeterd. Ik heb dan ook heel wat meer kunnen reizen in het prachtige binnenland, waar je tussende groene heuvels vol bananenplanten, koffiestruiken, bloemen en watertjes over hobbelige zand"weggetjes" rijdt om boerengroepen of scholen of een alfabetiseringsklas te bezoeken.

Vandaag is de Dag van de Nationale Eenheid en ik kom net van het stadium waar onze radio-partner een groot festival had opgezet, waar sport het uitgangspunt was voor bewustwording over het conflict. Bericht dat dus vandaag dertig keer over de radio schalde: "zoals je in de sport je tegenstander respecteert en je aan de regels houdt, zo kun je dat ook doen met je buren. Denk daar maar eens over na." Buyoya, de president, was er ook, die reed weg met de Coupe de l'Unité. Het wordt me steeds duidelijker dat dit geen etnisch conflict is. Het klassieke verhaal: elites die de macht willen, een bevolking die door gebrek aan onderwijs en door armoede zich makkelijk laat manipuleren. Allerlei aanwijzingen voor het feit dat dit geen hutu tutsi conflict is: de president (gekend als Tutsi) is zelf van gemengd bloed. Hij betaalt de rebellen die in zijn provincie zijn ter bescherming van zijn koeien. Je kunt de rebellen en het leger in veel gevallen in NIKS van elkaar onderscheiden want ze kopen de uitrusting van elkaar, etcetera. Okee, etniciteit is inmiddels een realiteit geworden, maar het staat zeker niet aan de basis van deze oorlog.

Oorlog is het, ondanks de hoop, toch nog steeds en daar heb ik zondagavond zelf van kunnen getuigen toen ik vanaf een heuvel in de hoofdstad mortieren zag inslaan en heel wat geweerschoten heb mogen horen. Maar ja, daar luister je tien minuten naar en dan praat je verder over waar je mee bezig was.

Vandaag waren we in de wijk waar dat gebeurd was en de mensen gaan daar ook gewoon door met hun leven.... wel heel tof om te zien dat etnisch gemengde groepen elkaar helpen in dit soort gevallen. Ook heel leuk om te zien dat humor een van de beste medicijnen is (dat is de meeste afrikanen wel toevertrouwd!)! Helaas kan ik niet verder in details treden over het werk
van onze partnerorganisaties want ik moet naar de volgende afspraak.Liefs aan jullie allemaal en tot gauw maar weer!!
Eveline