REGENTIJD
leder jaar opnieuw is het een
verademing wanneer na zes maanden droogte begin November
de eerste regens weer vallen. In een week tijd verandert de
wereld en wordt alles weer groen. Alles komt tot leven, planten, dieren,
en ook de mens bruist van energie. Men dankt de Schepper, Die ons dat allemaal
geeft.
De Basukuma mengen
zich niet in de discussie of het allemaal begonnen is met een “Big Bang” die
evolueerde, en een “Intelligent Design” erachter. Mungu, Liwelero, Limatunda
en de voorouders worden geëerd omdat ze met ons begaan zijn.
Gedurende de droge tijd hebben we
feest gevierd en familieleden bezocht die te maken hadden met een sterfgeval. Nu is de veldhak en de ossenploeg weer klaar gemaakt en is men druk bezig op de velden. Men
hoopt en bidt dat de regens gunstig zullen zijn, want "een goede oogst is het verschil tussen
relatieve overvloed en hongersnood".
BEVOLKINGSAANWAS
Maar we leven in een snel
veranderende maatschappij. Tanzania, bijna 40 maal de oppervlakte van
Nederland, telde 9.7 miljoen inwoners toen het land in 1961 onafhankelijk werd.
De volkstelling van twee jaar geleden wees uit dat dit aantal intussen is
gegroeid tot over 34.5 miljoen: dit betekent dat het gemiddelde aantal
inwoners per vierkante kilometer van 14 is gestegen naar 38.
Er is dus minder ruimte, minder
land om te cultiveren, minder grasland voor het vee. Er ontstaan situaties
vergelijkbaar met die welke Antoon Koolen bescbrijft in zijn boeken,
zoals “de hoeksteen verleggen”.
Geschillen over velden kunnen niet meer zoals vroeger opgelost worden door de
ouderlingen van de gemeenschap maar moeten gedaan worden door het gerecht, dat niet altijd optimaal funktioneert.
Bovendien zijn er grote gebieden
van Tanzania die ongeschikt zijn voor landbouw. Er zal dus intensievere en efficientere landbouw moeten worden bedreven om de
voedselproductie op te voeren.
ONDERWIJS
Gebrek aan ruimte door
bevolkingsaanwas doet zich ook voor op scholen. In de basis school van Bujora zag ik 120 kinderen samengepropt in een lokaal dat
oorspronkelijk gebouwd is voor 35 leerlingen. Geen banken of stoelen, geen
boeken, geen schriften enz. Eigenlijk nog geen fysieke ruimte genoeg om op de
grond te zitten! Er was alleen een schoolbord. De onderwijzer schreef dit bord
vol en de kinderen memoriseerden het geschrevene, hopend het te kunnen
onthouden tot het volgende examen.
De gebouwen voor basis en
middelbare scholen worden grootendeels gebouwd (i.e.bekostigt) door de gemeenschap zelf, maar er is een
enorm tekort aan onderwijzend personeel en hun huisvesting. Als Minister van
Onderwijs sta je in Tanzania voor een “mission impossible”!
Op de universiteit SAUT hier in Nyegezi is dit jaar het aantal studenten verdubbeld; ook
hier is een groot tekort aan leslokalen en residentieplaatsen. Veel studenten
zoeken een kamertje bij particulieren in de buurt. Het is evenwel
verheugend dat vanaf dit jaar de studenten een lening kunnen krijgen van de regering en deze dan terugbetalen na
het afstuderen.
Kinderen van minder bemiddelde
ouders hebben nu ook toegang tot een hogere opleiding. De faculteit van
geneeskunde is verbonden aan het Bugando Ziekenhuis
in Mwanza. Het is het referentie ziekenhuis voor de
ziekenhuizen in de Regio met officieel 'n 600 bedden.
Maar ook hier is niet genoeg ruimte: vaak twee patienten
voor één bed, en nog een aantal op een matras of mat op de vloer. En een tekort
aan artsen en specialisten.
HANDEL
EN VISSERIJ
Het aantal inwoners in de stad Mwanza groeit snel, volgens officiele
gegevens met 11.3% per jaar tegenover een landelijk gemiddelde aanwas van 2.9%.
Er wordt overal gebouwd: op iedere straathoek wordt gehandeld en fietsen zijn
“rijdende winkels” om goederen naar de omliggende dorpen te brengen. Er is
betaalbare textiel en schoeisel uit Azie in
overvloed. Tientallen mini-busjes ("daladala")
en taxis, ingevoerd uit Dubai,
zorgen tegen goedkope tarrieven voor transport in en
rond de stad, en buiten de stad wordt het transport verzorgd door fiets-taxis ("daladala ya baisikeli",
letterlijk: fietsbusjes ).
Er zijn vier grote visverwerkende
fabrieken. Dagelijks wordt er 500 ton nijlbaars
naar elders in de wereld gevlogen. Meer dan 4000
mensen in Mwanza werken direkt
in deze industrie en velen anderen indirekt.
Aan “Darwin’s
Nightmare”, een documentaire van de Oostenrijkse
filmmaker Hubert Sauper
over de visverwerkende industrie hier in Mwanza, is
uitgebreid aandacht besteed op de Nederlandse TV en sinds enkele maanden is
deze film ook hier in de bioscopen te zien. Ik heb de film nog niet gezien,
maar afgaande op de commentaren die ik lees, zouden er toch een aantal
kritische kanttekeningen geplaatst moeten worden bij de zienswijze van de
filmaker Sauter. Hij is ontegenzeglijk een man die
begaan is met de scheve verhoudingen in de wereld en slaagt er blijkbaar in
zijn eigen ontreddering over te dragen op de kijker.
Maar wanneer hij
zegt dat: de visexport alleen maar rendabel is omdat ze samengaat met
wapenhandel, en...
ten koste gaat van de kleinschalige visvangst, en dat . de visverkoop op straat de dupe is van de export economie; en dat de
plaatselijke bevolking minder vis eet omdat de exportvis onbetaalbaar is, met
als gevolg dat er...
er een vlucht naar de stad is van jonge mensen op zoek
naar een baan;
dat er daardoor voedselschaarste op het platteland is; en
prostitutie, aids, en straatkinderen in de stad, dan zeg ik: "Meer
nuances, graag!!"
Natuurlijk moet men er voor waken
dat er geen wapens vervoerd worden met vis transporterende Russische
vliegtuigen; dat de ecologische situatie van het Victoriameer
via een monitor gecontroleerd; dat niet alleen een elite profiteert van de
visindustrie en dat de grote winst niet het land uitgaat enz. Maar de
plaatselijke bevolking - en onder hen schaar ik mezelf
ook -—
eet liever tilapia (sato)
dan nijlbaars (buta)!!
POLITIEK
EN CULTUUR
De vijfjaarlijkse verkiezingen
voor President en volksvertegenwoordigers hadden plaats moeten vinden op 30
oktober 2005; ze moesten worden uitgesteld vanwege het plotselinge overlijden
van een van de kandidaten. Ze zullen nu gehouden worden op 14 december. Behalve
andere nadelen is dit gedwongen uitstel ook een financiële ramp voor Tanzania.
Gedurende de campagne proberen de
kandidaten elkaar te overtreffen de kiezers ervan te overtuigen dat het met hen
allemaal beter gaat worden, of nóg beter gaat worden als de kandidaat van de regerings partij is!
Vanuit Nyegezi (waar ik woon en
werk) ga ik dagelijks op en neer naar het "Bujora Cultural Centre". (zie mijn vorige brief) Met een
vijftiental lokale medewerkers hebben we als doel plaats en gelegenheid te
bieden waar de oudere Sukuma
generatie de jonge generatie aanmoedigt en begeleidt om de traditionele
cultuurgegevens te ontwikkelen en te integreren in de moderne gemeenschap.
Een groep van zo’n
vijftig mensen doet onderzoek over gewoontes en gebruiken in heel sukumaland, en men komt geregeld bij elkaar om de
bevindingen van de groep te presenteren en registreren. Er is gelegenheid om "seminars" te organiseren en ethnologisch
onderzoek te doen voor studenten. Bujora Cultural Centre beheert de
koningstrommen en koningszetels van practisch alle Sukuma Chiefdoms, en vele objecten van de traditionele
medicijnmannen, en de verschillende zang- en dansorganisaties.
We zijn er ons van bewust dat we
dit alles slechts in bruikleen hebben, er zorg voor moeten dragen dat niets verloren
gaat en dat we dit moeten doorgeven aan de volgende generaties. Ik ben dankbaar
dat ik hieraan mag meewerken.
Ja, Tanzania verandert snel en wij
allen moeten mee veranderen. Maar we kunnen hier de Afrikaanse “middeleeuwen” niet overslaan; maar wel,
"as ‘t effe kan" wat korter dan een paar honderd jaar!
Deze maand in Hong
Kong vergadert de WTO (Wereld Handels Organisatie).
Mogen rijk en arm inzien dat dit onze wereld is, maar dat we die samen moeten
maken.
Met dank voor de financiële
bijdragen die u het afgelopen jaar weer gestuurd hebt via de Witte Paters in Dongen
om die mensn te helpen die ondanks alle inspanningen “het net niet halen"
lk wens jullie allemaal een Zalig Kerstfeest en een Zegenrijk 2006
Martin van de Ven, Missionaries of Africa.
Nyegezi, P.0.Box 1472 Mwanza, Tanzania.
Tel:255-28-2550913
