Homepagina > Afrika > Afrika > 2e Afrikaanse Synode

2e Afrikaanse Synode

maandag 19 oktober 2009, door Webmaster


TWEEDE AFRIKAANSE SYNODE

Van 4 tot 25 oktober 2009 te Rome


Maar waarom een tweede Synode voor Afrika?

Paus Benedictus wil met deze tweede Afrikaanse Synode een nieuwe impuls geven aan de eerste evangelisatie, aan de definitieve inplanting en aan de groei van de Kerk, en tevens onderlinge verzoening gerechtigheid en vrede bevorderen in het Afrikaanse werelddeel. Een heel programma! Men kan het oneens zijn over de vraag of een nieuwe synode wel gelegen komt, of van de andere kant dit initiatief zien als bij uitstek een tijd van genade waarin volop geïnvesteerd moet worden. Kiezend voor de tweede optie kan men de tijd van de synode zien als een synode van de dialoog, van de vrede, van reflectie en zelfs van een nieuwe missionaire utopie.

Een Synode van de Dialoog

Deze synode moet een gezamenlijke stap vooruit zijn, een gemeenschappelijk zich in beweging zetten niet alleen van alle gelovigen, maar met alle zonen en dochters van dit werelddeel. Dit is een intuïtieve ingeving geweest van Alioune Diop, één van de allereerste voorbereiders van de Afrikaanse Synode. Zijn idee was een beweging op te zetten voor het doen herboren worden van dit werelddeel. Daaraan moesten deelnemen alle christelijke godsdiensten, de Islam en ook de traditionele godsdiensten. In een uiteengescheurd Afrika is de dialoog, anderen ontmoeten en samen praten, uiterst belangrijk. Dialoog in de eigen christengemeenschap, dialoog met de andere Kerken, met de nieuw opkomende religieuze bewegingen, met de traditionele godsdiensten, met de Islam.

Aan de leken en heel in het bijzonder aan de vrouwen
een plaats geven in de Kerk

Deze dialoog moet zich heel bijzonder toeleggen op het interculturele, in een Afrika met zo enorm veel verschillende gezichten, dat nu dankzij de media en het internet openstaat voor de hele wereld. De eerste Afrikaanse Synode heeft de nadruk gelegd op de inculturatie. Zou men vandaag niet de nadruk moeten leggen op een Afrikaanse theologie van het interculturele? Het is ook een mooie gelegenheid om een creatieve en kritische dialoog aan te gaan met de verschillende pan-Afrikaanse instellingen, zoals de Afrikaanse Unie.
Bij de sluiting van de bijeenkomst van de Europese en Afrikaanse bisschoppen in november 2004, heeft Paus Johannes-Paulus II een oproep gedaan. Hij gaf de aanbeveling zich toe te leggen op een broederlijke en solidaire samenwerking om de grote uitdagingen aan te gaan waarvoor het christelijke geloof zich in deze tijd van mondialisatie geplaatst ziet. De gelovigen van Europa en Afrika werden opgeroepen zich in te zetten dat mondialisatie uitgroeit tot een “planetair dorp” waar alles gedeeld wordt en allen partners worden.

Een Uitdaging tot Vrede

De eerste Afrikaanse Synode was getraumatiseerd door de verschrikkelijke gebeurtenissen in Rwanda en daarom kreeg het zich inzetten voor vrede een belangrijke plaats. Maar het geweld is praktisch endemisch geworden. Vrede in Afrika moet voor de tweede Afrikaanse Synode een uitdaging worden, voor alle christenen en alle mensen van goede wil. Een catechese en een pastoraal van de vrede moeten daartoe bijdragen. Naar nieuwe initiatieven moet er gezocht worden; de vorming om de mechanismen van de conflicten en de vrede te begrijpen moet serieus genomen worden. Simplistische interpretaties die de complexiteit van de feiten negeren, moeten vermeden worden. Het probleem van de gevolgen van het geweld voor de slachtoffers, zowel als voor de geweldplegers, moet ook bekeken worden.
Samenwerking met de lokale, nationale en internationale autoriteiten is ook zeer belangrijk. Deze kunnen immers een grote invloed hebben op het bereiken van vrede. De andere Kerken uit het Westen kunnen ook bijdragen leveren aan de vredesstrategieën. De uitspraak van Paus Pau;us VI blijft altijd actueel: “Ontwikkeling is een nieuwe naam voor vrede.” Er moest eens serieus onderzocht worden welke banden er bestaan tussen vrede en de concrete problemen van eerlijke verdeling van landbouwgronden, van voedselopbrengst, van bodemschatten, van gerechtigheid en van respect voor de minderheden.

Een Opdacht om te denken

In 1977 tijdens een colloquium in Abidjan werd er door de initiatiefnemer Aloune Diop sterk de nadruk gelegd op het element “nadenken”. Het is een van de essentiële taken van katholiek Afrika. Vernieuwing van het Afrikaanse werelddeel is niet mogelijk zonder de moed om na te denken. Om te leven en te handelen in Afrika is het belangrijk de moed te hebben om creatief te denken, vernieuwend en zelfs provocerend. De eerste synode had de nadruk gelegd op de vorming van de leken. Het gaat er nu om daarmee door te gaan, ruimte te scheppen voor stageplaatsen niet alleen om te leren handelen, maar ook om na te denken en te leren dit onder woorden te brengen. Christenen hebben de zware missie om op de voorposten te staan van het herboren worden van hun land en van hun werelddeel. Zij moeten een bijdrage leveren tot de genezing van de beschadigde en gewonde harten en relaties, om de hoop weer te doen opleven.
Daarom ook het grote belang om onderzoekscentra op te richten, plekken om serieus na te denken en van gedachten te wisselen, om creatief bezig te zijn, open voor iedereen. Als voorbeeld kan men nemen de School van Alexandrië, uit de derde eeuw na Christus, opgericht door de Heilige Pantaenus. Deze leerschool heeft toen de ontmoeting van het Evangelie en de intellectuele wereld van die tijd mogelijk gemaakt. Intellectuele ontwikkeling en productie moeten op alle gebieden aangemoedigd worden.

Een Missionaire Utopie

De hernieuwing van de missionaire utopie ontwikkelt zich rond drie hoofdlijnen: missie is een gratis dienst, missie is protesteren, missie is een voorstel.
 Missie is een gratis dienst. Afrika lijdt onder allerlei soorten overheersing. Dienstbaarheid voor niets, gratis, is een krachtbron in navolging van Degene die “gekomen is om te dienen en niet om gediend te worden.” Dit geldt voor iedere christen. Tijdens de eerste Afrikaanse Synode was daar al de nadruk op gelegd. Nu zal het gaan om de plaats van de vrouwen en de jongeren in de Kerk en de samenleving.
 Missie is protesteren. De eerste synode heeft zich duidelijk uitgesproken voor een integrale bevrijding van de mens met een verwijzing naar een aantal wonderen van Jezus. Alles wat Jezus deed was een verkondiging van Gods almacht, maar ook een protest tegen het kwaad. In Afrika overheerst vaak de tendens om zich bij tegenslag en moeilijkheden neer te leggen. Missie moet vandaag een getuigenis zijn van een geloof dat protesteert tegen het kwaad en het lijden. Met woord en daad uitdrukken dat armoede, analfabetisme, corruptie, onrechtvaardigheid, slechte regeringen, autocratie, absoluut geen fataliteit zijn voor dit werelddeel.
 Missie is een voorstel. De gelovigen in Afrika vormen christengemeenschappen gebaseerd op Hoop. Zij moeten laten zien dat het mogelijk is hun eigen lot in handen te nemen en de weg naar verandering te vinden. Zij moeten zich ook inzetten in dienst van de vrede, de vorming en gezondheidsdienst.
Missie bestaat ook in zich willen inzetten op soms delicate maar toch belangrijke terreinen, zoals bescherming van het milieu, mensenrechten en zelfs in de politiek. Is er al een catechese, is er al een pastoraal van de mensenrechten? Wordt er aan gedacht dat het belangrijk is een politieke elite te vormen om het faillissement van het oude systeem te corrigeren?
Tweede Afrikaanse Synode te Rome
Deelnemers: 244 bisschoppen, van hen komen er 197 uit Afrika, 34 uit Europa, 10 uit Amerika, 2 uit Azië en 1 uit Oceanië
Van de 244 deelnemers zijn er79 ex officio, 129 gekozen en 36 benoemd door de Paus.
Vijf deelnemers zijn Witte Pater::

  1. Monseigneur Martin Happe, bisschop van Nouakchott, Mauritanië,
  2. Monseigneur Claude Rault, bisschop van Laghouat-Gardaïa, Algerije
  3. Monseigneur J. Francisco Silota, bisschop van Chimoyo, Mozambique
  4. Pater Gérard Chabanon, Algemene Overste, Rome
  5. Pater Seán O’Leary, Directeur van het Denis Hurley Peace Institute in Johannesburg,

Bronnen:

  1. persbureau Fides,
  2. website Zenith,
  3. website Missionarissen van Afrika Rome,
  4. artikel van Paulin Poucota, hoogleraar Bijbel en Exegese aan de katholieke universiteit van Yaoundem, Cameroun.

vertaling: Hans Remhs